Η εργασία στον Πολιτιστικό και Δημιουργικό Τομέα αποτελεί διαχρονικά ένα σύνθετο και ελλιπώς ρυθμισμένο πεδίο. Η ανάγκη για σαφή αποτύπωση της πραγματικότητας, βρίσκεται στο επίκεντρο του έργου «Εργασιακές και Ασφαλιστικές Μεταρρυθμίσεις στον Πολιτιστικό και Δημιουργικό Τομέα», το οποίο υλοποιείται με τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και αξιοποιεί επιστημονικά και διοικητικά εργαλεία για την υποστήριξη της πολιτιστικής εργασίας.

Tο αναλυτικό πρόγραμμα της ημερίδας
Όπως δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη:
«Η εργασία στον πολιτισμό, αν και θεμελιώδης για τη δημιουργική οικονομία, παραμένει θεσμικά ασαφής και σε μεγάλο βαθμό αχαρτογράφητη. Με το έργο “Εργασιακές και Ασφαλιστικές Μεταρρυθμίσεις στον Πολιτιστικό και Δημιουργικό Τομέα”, επιχειρούμε να καταγράψουμε την υφιστάμενη κατάσταση και να συμβάλουμε, μέσα από τεκμηριωμένες και ουσιαστικές παρεμβάσεις, στη βελτίωση του πλαισίου που αφορά τους καλλιτέχνες και τους επαγγελματίες του πολιτισμού.
Η πανδημία ανέδειξε με ένταση τις αδυναμίες του συστήματος: χιλιάδες εργαζόμενοι έμειναν χωρίς ασφαλιστική κάλυψη, χωρίς δυνατότητα τεκμηρίωσης της απασχόλησής τους, χωρίς πρόσβαση σε μέτρα στήριξης. Η ανάγκη για θεσμική θωράκιση και διοικητική αναγνώριση της πολιτιστικής εργασίας, είναι πλέον αδιαμφισβήτητη – όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Στη χώρα μας, στο πλαίσιο αυτού του έργου, έχουμε ήδη κάνει ουσιαστικά βήματα: καταγράφηκε για πρώτη φορά το θεσμικό και ασφαλιστικό τοπίο του τομέα από το Ίδρυμα Τσάτσου, μετά από ανάθεσή μας· η πρόβα κατοχυρώθηκε για πρώτη φορά νομικά ως αναγνωρισμένη μορφή εργασίας· οριοθετήθηκε με σαφήνεια ποιοι επαγγελματίες ανήκουν στον πολιτιστικό και δημιουργικό τομέα.
Αναπτύσσουμε ένα σύστημα τεκμηρίωσης, λειτουργικό, διαφανές και αξιόπιστο.
Η διοργάνωση αυτών των ημερίδων, με τη συμμετοχή ακαδημαϊκών, εξειδικευμένων επιστημόνων και στελεχών της δημόσιας διοίκησης, αποδεικνύει τη σοβαρότητα με την οποία προσεγγίζουμε το εγχείρημα. Στόχος μας είναι η δημιουργία αποτελεσματικών εργαλείων και πολιτικών, με σκοπό ένα δίκαιο, λειτουργικό και ανθεκτικό σύστημα.
Αυτό που διακυβεύεται δεν είναι απλώς η οργάνωση ενός διοικητικού τομέα, αλλά η αναγνώριση μιας επαγγελματικής πραγματικότητας που για χρόνια παρέμενε αόρατη. Οι άνθρωποι του πολιτισμού αξίζουν ένα πλαίσιο που αναγνωρίζει, προστατεύει και στηρίζει την εργασία τους.»
Για το ίδιο θέμα, ο Υφυπουργός Πολιτισμού, Ιάσων Φωτήλας τόνισε:
“Το έργο αυτό σηματοδοτεί μια ουσιαστική μεταρρυθμιστική πρωτοβουλία, που αξιοποιεί επιστημονική γνώση και θεσμική εμπειρία για να αναδείξει και να κατανοήσει τις πολύπλοκες πραγματικότητες της πολιτιστικής εργασίας και ασφάλισης στην Ελλάδα”.
Υλοποιείται από τη Διεύθυνση Ανάπτυξης Σύγχρονης Δημιουργίας του Υπουργείου Πολιτισμού, η οποία έχει τον συντονισμό και την οργάνωση των σχετικών δράσεων.
Στην ημερίδα συμμετέχουν πανεπιστημιακοί, ερευνητές, νομικοί και στελέχη της δημόσιας διοίκησης, οι οποίοι προσεγγίζουν πολυδιάστατα την πολιτιστική εργασία, αναλύοντας τις πολλές και διαφορετικές μορφές απασχόλησης, τις θεσμικές ασυνέχειες που χαρακτηρίζουν το πλαίσιο λειτουργίας του τομέα, καθώς και τις έμφυλες διαστάσεις και ανισότητες που αναδεικνύονται μέσα από τη μελέτη των επαγγελματικών διαδρομών. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στον ρόλο της πανδημίας, ως καταλυτικού παράγοντα ανάδειξης των αδυναμιών του συστήματος και επιταχυντή των αναγκών για μεταρρυθμιστικό σχεδιασμό.
Ιδιαίτερη θέση στην ημερίδα κατέχει η παρουσίαση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει την πολιτιστική εργασία, μέσα από μια συστηματική και λεπτομερή χαρτογράφηση του ισχύοντος εργασιακού και ασφαλιστικού καθεστώτος των εργαζόμενων και επαγγελματιών του πολιτισμού, από το Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου – Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου, κατόπιν ανάθεσης του ΥΠΠΟ. Η καταγραφή αυτή αποτελεί απαραίτητο εργαλείο για την κατανόηση των θεσμικών ιδιαιτεροτήτων και της πολυπλοκότητας που χαρακτηρίζει τον τομέα.
Θα ακολουθήσει η δεύτερη ημερίδα που διοργανώνει το ΥΠΠΟ, την Πέμπτη 3 Ιουλίου 2025, με θέμα “Στατιστικά και Πολιτισμός: Δεδομένα για την Εργασία, την Ασφάλιση και τις Πολιτικές”, με έμφαση στη μεθοδολογία καταγραφής, στους δείκτες και στις ταξινομήσεις που αφορούν στην πολιτιστική εργασία. Θα παρουσιαστούν εργαλεία και δεδομένα που προέρχονται από δημόσιους φορείς όπως η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), η Μονάδα Εμπειρογνωμόνων Απασχόλησης Κοινωνικής Ασφάλισης- Πρόνοιας και Κοινωνικών Υποθέσεων (ΜΕΚΥ) και άλλες πηγές στατιστικών δεδομένων. Στόχος είναι να καταδειχθεί η ανάγκη για συστηματική και αξιόπιστη πληροφόρηση, απαραίτητη για την κατανόηση του τομέα και τη στήριξη κάθε μεταρρυθμιστικής κατεύθυνσης.
Η συμμετοχή είναι ελεύθερη. Η ημερίδα θα διεξαχθεί διαδικτυακά.
*Θα υπάρχει διερμηνεία στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα.
Σύνδεσμος παρακολούθησης: https://us02web.zoom.us/meeting/register/5mERsFLdTx-bQFS_7blcig
Meeting ID: 872 5536 2473