ΜΟΙΡΑΣΟΥ ΤΟ ΣΤΑ SOCIAL MEDIA
Πρόσφατη διεθνής έρευνα, η οποία διεξήχθη κατά μήκος της ακτογραμμής δυτικά της Κισάμου Χανίων (Δ. Κρήτη) με τη συμμετοχή του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και δημοσιεύτηκε στις 11 Οκτωβρίου 2021 στο επιστημονικό περιοδικό Scientific Reports έφερε στο φως σημαντικά ευρήματα τα οποία αποτελούν την πρώτη και παλαιότερη ένδειξη παρουσίας δίποδων πρωτευόντων με όρθια στάση εκτός Αφρικής. Η ηλικία τους συγκρίνεται με εκείνη αφρικανικών ειδών που έχουν επίσης συνδεθεί με την εξελικτική γραμμή του ανθρώπου. Τα ιχνοαπολιθώματα της Κρήτης δείχνουν ότι η παλαιογεωγραφική εξάπλωση αυτής της ομάδας δίποδων πρωτευόντων του Μειοκαίνου δεν περιοριζόταν στην Αφρική, αλλά περιελάμβανε και περιοχές της Ευρώπης.
Στην πραγματοποίηση της γεωχρονολογικής έρευνας συνεργάστηκαν επιστήμονες από τα πανεπιστήμια της Ουψάλας (Σουηδία), της Τυβίγγης (Γερμανία) και του Μπέρνμουθ (Μ. Βρεταννία), τα μουσεία Ορυκτολογίας και Γεωλογίας της Δρέσδης (Γερμανία) και Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, και την Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας–Σπηλαιολογίας του ΥΠ.ΠΟ.Α. Από ελληνικής πλευράς συμμετείχαν ο δρ. Αθανάσιος Αθανάσιου, γεωλόγος – παλαιοντολόγος της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας στην Αθήνα και και ο δρ Χαράλαμπος Φασουλάς, γεωλόγος του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Το αντικείμενο της έρευνας είναι η ακριβής χρονολόγηση ακολουθίας παράκτιων στρωμάτων του Ανωτέρου Μειοκαίνου, εντός της οποίας έχουν εντοπιστεί ιχνοαπολιθώματα που πιθανώς συνδέονται με την εξελικτική γραμμή που οδήγησε στον Άνθρωπο.
Κατά την έρευνα εφαρμόστηκαν φυσικές μέθοδοι μέτρησης του παλαιομαγνητισμού των ιζημάτων (δηλαδή επιχειρήθηκε ανίχνευση του μαγνητικού πεδίου της Γης κατά την απόθεση των απολιθωματοφόρων πετρωμάτων), καθώς και νέα μελέτη των μικροαπολιθωμάτων (κελυφών μικροσκοπικών μονοκύτταρων οργανισμών που αποτελούσαν το πλαγκτόν στη θάλασσα της εποχής εκείνης). Η μελέτη έδειξε ότι η ηλικία των ιχνοαπολιθωμάτων της Δ. Κρήτης είναι της τάξεως των 6,05 εκατομμυρίων ετών.
Η περιγραφή των ιχνοαπολιθωμάτων δημοσιεύτηκε το 2017 στο επιστημονικό περιοδικό Proceedings of the Geologists’ Association. Πρόκειται για ιζηματοδομές που πιθανολογείται ότι είναι ίχνη πελμάτων ενός Πρωτεύοντος (της τάξεως όπου ταξινομούνται οι πίθηκοι και οι άνθρωποι), το οποίο βάδιζε σε όρθια στάση, χωρίς τη χρήση των άνω άκρων. Το πόδι χαρακτηρίζεται από μη αντιτακτό πρώτο δάκτυλο (όπως στον άνθρωπο και σε αντίθεση με τους πιθήκους), πλατύ, τριγωνικό πέλμα με οξύληκτη πτέρνα, και ασθενώς ανεπτυγμένη καμάρα (βλ. φωτογραφίες). Οι χαρακτήρες αυτοί υποδηλώνουν πιθανή φυλογενετική σχέση του αρχέγονου είδους που δημιούργησε τα ίχνη, με μεταγενέστερα είδη δίποδης βάδισης και όρθιας στάσης, όπως ο άνθρωπος, όπου οι ίδιοι χαρακτήρες εμφανίζονται περισσότερο εξελιγμένοι.
- Οι φωτογραφίες του άρθρου προέρχονται από τη δημοσίευση: Gierliński G.D., Niedźwiedzki G., Lockley M.G., Athanassiou A., Dubicka C.F.Z., Boczarowski A., Bennett M.R., Ahlberg P.E. (2017): Possible hominin footprints from the late Miocene (c. 5.7 Ma) of Crete? Proceedings of the Geologists’ Association, 128 (5-6): 697–710.
