Το Υπουργείο Πολιτισμού, στο πλαίσιο της στρατηγικής του για αναβίωση και επαναπροσδιορισμό της ελληνικής χειροτεχνίας και την στήριξη των χειροτεχνών, δρομολογεί πιλοτικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τους κλάδους της υφαντικής και της κεραμικής. Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, για την υλοποίηση των πιλοτικών προγραμμάτων, συνολικού προϋπολογισμού 3.851.070,35 ευρώ, με χρηματοδότηση από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, υπέγραψε Προγραμματικές Συμβάσεις Πολιτισμικής Ανάπτυξης, με τους Αντιπρυτάνεις των Πανεπιστημίων Δυτικής Αττικής και Δυτικής Μακεδονίας Ιωάννη Καρδέλλη και Στέργιο Μαρόπουλο. Η διάρκειας υλοποίησης των προγραμμάτων είναι 30 μήνες.
Από το 2019, στρατηγική προτεραιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού, όπως έχει αποτυπωθεί και σε προγραμματικές δηλώσεις της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, αποτελεί η ολιστική διαχείριση των παραγόντων ανάσχεσης της ελληνικής χειροτεχνίας, μέσω της χαρτογράφησης των κλάδων της υφαντικής, της αγγειοπλαστικής και της ξυλοτεχνίας. Η ελληνική χειροτεχνία διαθέτει όλες τις προοπτικές για να εξελιχθεί αποκτώντας σύγχρονη αναπτυξιακή δυναμική. Στόχος του Υπουργείου Πολιτισμού είναι η ανάδειξη μιας νέας γενιάς επαγγελματιών χειροτεχνών και η ενδυνάμωση ανάλογων μικρών επιχειρήσεων, μέσα από την αναβίωση, μετεξέλιξη και ανάδειξη της ελληνικής χειροτεχνίας, και συγκεκριμένα, των κλάδων της υφαντικής, της ξυλοτεχνίας, της αγγειοπλαστικής, με τη διασύνδεσή τους με εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δομές. Με τη στρατηγική αυτή διασώζεται και αναδεικνύεται ο μοναδικός πλούτος της ελληνικής χειροτεχνίας, όχι μόνον ως στοιχείο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά ως δυναμικός τομέας ο οποίος, με τη βοήθεια της επιχειρηματικότητας, της δικτύωσης και της τεχνολογίας, επαναπροσδιορίζεται. Το ΥΠΠΟ επενδύει στην εξωστρέφεια της ελληνικής παραγωγής, δημιουργώντας νέες δυναμικές επιχειρήσεις. Στηρίζει την απασχόληση. Αξιοποιεί, με βιώσιμο πρόσημο, τοπικούς πόρους και υλικά. Με τη σύμπραξη πολιτισμού και οικονομίας, ο παραμελημένος, μέχρι σήμερα, κλάδος των χειροτεχνών μπορεί να καταστεί βασικός μοχλός οικονομικής ανάπτυξης για τις τοπικές κοινωνίες και οικονομίες.
Ελληνική χειροτεχνία, αγγειοπλαστική
Τα αποτελέσματα του ερευνητικού προγράμματος αποτυπώνουν τη δημιουργία ενός βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης και επιχειρηματικής ενίσχυσης, στους τομείς της χειροτεχνίας. Έχει ήδη ξεκινήσει η υλοποίηση των πρώτων πιλοτικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων, στους κλάδους της υφαντικής και της αγγειοπλαστικής, μέσω των Προγραμματικών Συμβάσεων του ΥΠΠΟ με τα Πανεπιστήμια Δυτικής Αττικής και Δυτικής Μακεδονίας. Το Υπουργείο Πολιτισμού ανέλαβε και την εποπτεία και παρακολούθηση των εργασιών, που πραγματοποιούνται με την επιστημονική συνδρομή, σε θέματα αρμοδιότητάς του, αλλά και τη διάθεση των απαιτούμενων πιστώσεων για την υλοποίηση τους.
Με την Προγραμματική Σύμβαση του ΥΠΠΟ με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας υλοποιούνται εκπαιδευτικά προγράμματα από το Κέντρο Δια Βίου Μάθησης (ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ) του Πανεπιστημίου, στους κλάδους της υφαντικής και της κεραμικής. Σκοπός είναι η αναζωογόνηση των τοπικών χειροτεχνικών μονάδων, ως κινητήρια δύναμη περιφερειακής ανάπτυξης. Αντικείμενο της Προγραμματικής Σύμβασης είναι η διαμόρφωση του πλαισίου συνεργασίας για την ομαλή υλοποίηση των πιλοτικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων από το ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ, στους κλάδους της κεραμικής σε δομές της Φλώρινας/Ψαράδες, του Θραψανού Κρήτης, του Μαλακίου Βόλου και της Σίφνου, καθώς και της υφαντικής, σε δομές του Νεστορίου και της Βλάστης.
Ελληνική χειροτεχνία, υφαντική
Με την Προγραμματική Σύμβαση του ΥΠΠΟ με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής υλοποιούνται εκπαιδευτικά προγράμματα από το ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ του Πανεπιστημίου, στους κλάδους της υφαντικής, σε δομές της Αθήνας, της Θράκης, της Αλεξανδρούπολης, του Διδυμοτείχου, του Ρεθύμνου και της Σπάρτης, καθώς και της κεραμικής, σε δομή της Αθήνας.
Εκπρόσωποι από το Υπουργείο Πολιτισμού, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής συνιστούν την Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης, η οποία επιβλέπει την εφαρμογή των όρων κάθε Προγραμματικής Σύμβασης. Τα προγράμματα ολοκληρώνονται με την πιστοποίηση των γνώσεων και των δεξιοτήτων των εκπαιδευομένων. Διδάσκοντες προβλέπεται να είναι πανεπιστημιακοί και εμπειροτέχνες. Το Υπουργείο Πολιτισμού θα χρησιδανείσει, άνευ ανταλλάγματος, τον εξοπλισμό των δομών, για τις ανάγκες λειτουργίας των εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Τα προγράμματα είναι διετή, με συνολική διάρκεια 260 ωρών: Θεωρητική εκπαίδευση 80 ώρες, και 180 εργαστηριακά μαθήματα.
Να σημειωθεί ότι οι αυτοαπασχολούμενοι επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στους κλάδους της χειροτεχνίας, από το φορολογικό έτος 2022 δικαιούνται μείωση του ετήσιου τέλους επιτηδεύματος κατά 38%, δηλαδή από 650 ευρώ στα 400 ευρώ. Η μείωση θα γίνεται κατά την υποβολή της φορολογικής τους δήλωσης. Επίσης, οι αυτοαπασχολούμενοι επαγγελματίες, που δραστηριοποιούνταν στον κλάδο της χειροτεχνίας και έκλεισαν τα βιβλία τους, στη διάρκεια της οικονομικής ή της πανδημικής κρίσης (από 1.10.2010 ως 30.6.2022) δικαιούνται μηδενισμό του τέλους επιτηδεύματος, εφόσον έχουν προχωρήσει σε επανέναρξη της δραστηριότητάς τους, από 1.7.2022 ή προχώρησαν σε επανέναρξη μέχρι τις 30.6.2023, με κύριο ΚΑΔ πολιτιστικό ή χειροτεχνικό. Επιπλέον, οι πρώτοι 3.100 αυτοαπασχολούμενοι που θα προχωρήσουν σε επανέναρξη, δικαιούνται επιδότηση του κύκλου εργασιών τους έως 30% και με ανώτατο ύψος €5.000, μέσω ειδικού καταπιστευτικού τραπεζικού λογαριασμού. Τα ανωτέρω αποτελούν άλλο ένα ευρύτερο κυβερνητικό μέτρο στήριξης των επαγγελματιών του πολιτιστικού και δημιουργικού τομέα που υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0».