Τα Plásmata ΙΙ: Ioannina παρουσιάζουν μια σειρά έργων τέχνης για το ψηφιακό, για τους κόσμους που φτιάχνουμε και που –τελικά– ανήκουμε. Μετά την Αθήνα και το Πεδίον του Άρεως, όπου τα Plásmata συγκέντρωσαν περισσότερους από 400.000 επισκέπτες, η Στέγη ταξιδεύει στην ιστορική πόλη των Ιωαννίνων, από 16 Ιουνίου έως 9 Ιουλίου 2023. Τα Plásmata ΙΙ: Ioannina δεν είναι μία ακόμη έκθεση, αλλά μια εμπειρία που φέρνει κοντά την τεχνολογία, την πόλη και τη φύση. Απευθύνεται σε θεατές κάθε ηλικίας, με συναυλίες και dj-sets, εργαστήρια, συζητήσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, ξεναγήσεις αλλά και το Movement Radio, τον 24ωρο διαδικτυακό ραδιοφωνικό σταθμό της Στέγης, που δημιουργεί ένα πρόγραμμα βαθιά τοπικό και για αυτό πραγματικά παγκόσμιο. Tα Plásmata ΙΙ: Ioannina προτείνουν νέες διαδρομές και συμβιώσεις στο όριο της πόλης και της λίμνης Παμβώτιδας, επεκτείνοντας τον διάλογο ανάμεσα στο υλικό και το άυλο, το κέντρο και την περιφέρεια, το παρελθόν και το μέλλον.
Τα Plásmata ΙΙ: Ioannina μάς καλούν να περιπλανηθούμε σε 28 διαφορετικούς σταθμούς, σε μια διαδρομή κατά μήκος της μεθορίου του Κάστρου και της λίμνης, όπου κυριαρχούν τα 19 έργα της έκθεσης, αλλά και οι ιστορίες που χαρακτηρίζουν 9 ξεχωριστά, κάποιες φορές μυστικά, τοπόσημα των Ιωαννίνων. Οι 28 σταθμοί βρίσκονται σε αδιαχώριστη συνάφεια με το περιβάλλον της πόλης, και είναι η αφορμή για να ανακαλύψουμε ορισμένες ορατές ή απόκρυφες λεπτομέρειες, προϋπάρχοντα στοιχεία, σχισμές, αστικές μυθοπλασίες και μη ανθρώπινους οργανισμούς που συνδιαλέγονται με τα έργα, τα Γιάννενα και, προπάντων, με εμάς τους ίδιους και το μέλλον μας.
Flare © John Gerrard
Δεκαεννιά έργα τέχνης από Έλληνες και διεθνείς καλλιτέχνες, τα περισσότερα σε νέες αναθέσεις, εξερευνούν την έλευση και την εξαφάνιση του ψηφιακού μέσα σε μια νέα υλικότητα που διαχέεται στα σώματα, στη φύση, ακόμη και στις σκέψεις, στις συνομιλίες, στα τραγούδια και στα όνειρά μας. Έργα που αφουγκράζονται τον παλμό της πόλης των Ιωαννίνων και μας συστήνουν νέα Πλάσματα, σε μια διαδρομή που αναπτύσσεται γύρω από τη μαγική λίμνη Παμβώτιδα. Εκεί παρελαύνουν φέτος φιγούρες που μεταμορφώνονται μπροστά στα έκπληκτα μάτια μας, μανιτάρια που μεταβάλλονται μέρα με τη μέρα, γλυπτά που αλλάζουν χρώματα, τραγουδούν με ανθρώπινες –ή μη– φωνές, μας μυούν στη γιαννιώτικη αργυροχοΐα αναζητώντας τους τρόπους με τους οποίους η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να διασώσει την παράδοση. Υβριδικά πλάσματα μιλούν τις γλώσσες που συνθέτουν το παλίμψηστο της πόλης, μας αποκαλύπτουν τη μαντεία του νερού ως μέσο χειραφέτησης για τις φωνές που δεν μπορούν να ακουστούν και υλικοποιούν τις τοπικές παραδόσεις και τα έθιμα. Ολάνθιστα δάση μέσα σε terrarium, ζώα που έχουν εκλείψει αλλά επανέρχονται ψηφιακά στη ζωή, συνθετικές μέδουσες βγαλμένες μέσα από αλγοριθμικά όνειρα και ένα σώμα από τις γυναίκες που χάθηκαν στη λίμνη, αλλά είναι πάντα εκεί, μας καλούν να χαθούμε στις δυνάμεις της φύσης που είναι εκεί προαιώνιες, δυνατές, ακατάλυτες. Δείτε τα πτηνά της λίμνης και το Μιτσικέλι μέσα από τα μάτια της τεχνητής νοημοσύνης, τραγουδήστε πολυφωνικά, θαυμάστε μια σημαία από φλόγες που κυματίζει – καταμεσής, θαρρείς – της λίμνης, περιπλανηθείτε με τη φαντασία σας σε ένα εμβυθιστικό λουτρό -από ήχους, εικόνες και λόγια για τα Γιάννενα και την ιστορία τους, βουτήξτε ψηφιακά στον βυθό της λίμνης με μια μέδουσα, ζήστε την περιπέτεια μαζί με ανθρώπινα, παράξενα, ψηφιακά, μεταφυσικά Πλάσματα.
Με τα Plásmata ΙΙ: Ioannina, η Στέγη συνεχίζει τη συζήτηση για το ψηφιακό, όχι ως κάτι δομημένο σε απαστράπτουσες LED οθόνες και κυκλώματα υπολογιστών, αλλά ως κάτι οργανικό που φυτρώνει μέσα στη λίμνη, που μοιάζει με τη βροχή που δεν σταματάει ποτέ, που ενυπάρχει στους ήχους των πουλιών και στα πλατάνια της παραλίμνιας διαδρομής. Τα Γιάννενα δίνουν τη δυνατότητα να αναπτύξουμε τη σκέψη μας σε τέσσερις διαστάσεις (αν συμπεριλάβουμε και τον χρόνο), να κοιτάξουμε τα βάθη και τις διαστρωματώσεις μιας πόλης που αναπτύσσεται σαν παλίμψηστο και η οποία εκτείνεται μέσα από τις δράσεις και τις κινήσεις των ανθρώπων της πέρα από τον τωρινό χρόνο και τον πεπερασμένο τόπο. Στα Γιάννενα συνειδητοποιείς πως ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την τεχνολογία σήμερα είναι η αέναη τελετουργία με την οποία ανέκαθεν συμβίωναν οι κάτοικοι, σχηματίζοντας δίκτυα που ξεπερνούσαν τα σαφή όρια της λίμνης και της πόλης: παρόντα σε κάθε ιστορική περίοδο των Ιωαννίνων, στην τουρκοκρατία, τον Νεοελληνικό Διαφωτισμό και τους εθνικούς ευεργέτες, στην ανάμειξη των διαφορετικών θρησκευτικών κοινοτήτων, στην επιχειρηματική δυναμική της αργυροχρυσοχοΐας, της μεταλλουργίας και της κτηνοτροφίας, στη διαμετακομιστική θέση τους στα Βαλκάνια και την Ευρώπη, αλλά και στις μεταναστευτικές ροές, στον εναργή παλμό της ως πεδίο δράσης των φοιτητών στον άξονα της νέας γνώσης και της καινοτομίας.
Η τεχνητή νοημοσύνη, τα ψηφιακά δίκτυα και οι μαζικές συγκεντρώσεις δεδομένων δημιουργούν τη νέα μας καθημερινότητα, στην οποία η ώσμωση φυσικού και ψηφιακού συνιστά την πραγματικότητά μας. Καθώς η τεχνολογία σε όλες της τις εκφάνσεις αποκτά ηγεμονικό χαρακτήρα, σταδιακά εξαφανίζεται από το προσκήνιο αφήνοντας μόνο ίχνη. Καθίσταται αόρατη και διαρκώς παρούσα. Διεκδικεί τον χρόνο και τον χώρο μας. Τα Plásmata ΙΙ: Ioannina μάς καλούν να αναζητήσουμε τρόπους για να υπονομεύσουμε την ηγεμονικότητά της, μέσα από το συνηθισμένο, το οικείο και, ταυτόχρονα, ανοίκειο, μυθικό και υγρό. Αυτό που αναδύεται στον τόπο των Ιωαννίνων είναι ο λόγος για τον οποίο τα Plásmata ΙΙ: Ioannina βρίσκονται εδώ.
Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Αφροδίτη Παναγιωτάκου
Επιμελητική Διεύθυνση: Πρόδρομος Τσιαβός
Επιμελητικός Σύμβουλος: Γιώργος Τζιρτζιλάκης
Συνεργάτις Επιμελήτρια (Νέες Παραγωγές): Δάφνη Δραγώνα
Επιμέλεια Μουσικής, Διεύθυνση Movement Radio: Voltnoi & Quetempo
Επικεφαλής Παραγωγής: Βασίλης Παναγιωτακόπουλος
Τεχνικός Διευθυντής: Λευτέρης Καραμπίλας
Σχεδιασμός Έκθεσης: Λουκάς Μπάκας, Ιάσων Πανταζής
Μια παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση
Υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Ηπείρου και του Δήμου Ιωαννιτών
Οι καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες που συμμετέχουν: Μαρία Βαρελά, Νικομάχη Καρακωστάνογλου, Κατερίνα Κομιανού, Μαρία Λουίζου, Μανώλης Μανουσάκης & Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Μαλβίνα Παναγιωτίδη, Πάνος Σκλαβενίτης, Στεφανία Στρούζα, Θεόκλητος Τριανταφυλλίδης, Entangled Others, Matthias Fritsch, John Gerrard, Alexandra Daisy Ginsberg, Christian Mio Loclair, Maenads, Matthew Niederhauser & Marc Da Costa, slow immediate, Universal Everything, WordMord.
Plásmata II: Ioannina – Ανθρώπινα, μεταφυσικά, ψηφιακά, παράξενα | Ίδρυμα Ωνάση (onassis.org)