Η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη στην ομιλία της, στο Συνέδριο Thermopylae Forum 2023 «Κοινωνία και Πολιτισμός στο επίκεντρο της Περιφερειακής Ανάπτυξης» τόνισε την ιδιαίτερη πολιτιστική και αναπτυξιακή σημασία των έργων αναβάθμισης των Θερμοπυλών, με την ενοποίηση και την ανάδειξη των σημείων εξαιρετικού αρχαιολογικού και ιστορικού ενδιαφέροντος, την οποία ξεκινά το ΥΠΠΟΑ σε συνεργασία με τον Δήμο Λαμιέων.
Ομιλία της Λίνας Μενδώνη στο forum Θερμοπυλών
Η Λίνα Μενδώνη ανέφερε χαρακτηριστικά: «Εχει ήδη ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης το έργο «Αξιοποίηση της περιοχής της Πανελλήνιας Έκθεσης Λαμίας και ανάπλαση – ανάδειξη αρχαιολογικού χώρου Θερμοπυλών» με φορέα υλοποίησης τον Αναπτυξιακό Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης «ΑΜΦΙΚΤΥΟΝΙΕΣ Α.Ε» και συνολικό προϋπολογισμό 21.000.000 €. Το έργο αυτό περιλαμβάνει δύο παρεμβάσεις, συνολικού προϋπολογισμού 2.300.000 €, που αφορούν σε αρχαιολογικές εργασίες και εργασίες ανάπλασης και ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου των Θερμοπυλών.
Η πρώτη παρέμβαση έχει ως αντικείμενο τη στερέωση και αποκατάσταση του «τείχους των Φωκέων» που μνημονεύει ο Ηρόδοτος. Του τείχους, που οικοδομήθηκε τον 6ο αι. π.Χ. από τους Φωκείς στο πλαίσιο των Ιερών Πολέμων για την ανάσχεση των Θεσσαλών, το οποίο έμεινε γνωστό στη ιστορία, καθώς χρησιμοποιήθηκε από τους Σπαρτιάτες κατά τη μάχη των Θερμοπυλών για την άμυνα εναντίον των Περσών. Τα λείψανα του ιστορικού αυτού τείχους, κοντά στο ύψωμα του «Κολωνού», όπου εκτυλίχθηκε η τελική φάση της ηρωικής μάχης, είναι σήμερα δύσκολα αναγνωρίσιμα και μη επισκέψιμα για το κοινό. Αυτό προβλέπεται να αλλάξει μετά τις σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις στερέωσης, συμπλήρωσης, αποκατάστασης και ενημερωτικής σήμανσης.
Tμήμα του Τείχους των Φωκέων
Η δεύτερη παρέμβασή μας αποσκοπεί στην ενοποίηση του αρχαιολογικού χώρου των Θερμοπυλών και στην ανάδειξη και διευκόλυνση της επισκεψιμότητας των επιμέρους σημείων ενδιαφέροντος μέσω ενός πλέγματος διαδρομών-μονοπατιών περιπάτου και χώρων στάσης, θέασης και ενημέρωσης, που θα συνδέουν την περιοχή του πεδίου της μάχης, το ύψωμα του «Κολωνού» και το τείχος των Φωκέων και τα κτήρια του ΥΠΠΟΑ με το σύγχρονο ηρώο του Λεωνίδα, το χώρο στάθμευσης και το παρακείμενο Κέντρο Ιστορικής Ενημέρωσης Θερμοπυλών. Προβλέπεται επιπλέον εξωραϊσμός, φωτισμός και φυτοτεχνική διαμόρφωση του χώρου, κατασκευή οδικού κόμβου και κυκλοφοριακή ρύθμιση.
Όλα τα ανωτέρω βρίσκονται σε άμεση συνέχεια και συνάφεια με το έργο της αναβάθμισης του Κέντρου Ιστορικής Ενημέρωσης Θερμοπυλών, που έχει σχεδιάσει ο Δήμος και αφορά τόσο στις κτηριακές εγκαταστάσεις και τον περιβάλλοντα χώρο, όσο και στη μουσειογραφική και μουσειολογική υποδομή και διαμόρφωση των εκθεσιακών χώρων και των αιθουσών διαλέξεων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Στόχος της αναβάθμισης είναι ο εκσυγχρονισμός της τεχνολογικής υποδομής, η βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους επισκέπτες, η ανανέωση και ο εμπλουτισμός του εκθεσιακού περιεχομένου και των ψηφιακών πολυμεσικών εφαρμογών οπτικοακουστικής τεκμηρίωσης και ενημέρωσης. Στο τμήμα της μουσειολογικής και μουσειογραφικής μελέτης έχει ήδη συνεργαστεί στενά με τον Δήμο η Εφορεία Αρχαιοτήτων Φθιώτιδας, ενώ την περίοδο αυτή βρίσκεται υπό επεξεργασία και ένα σχέδιο συνεργασίας ανάμεσα στο Δήμο Λαμιέων, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και το Ίδρυμα Ωνάση, το οποίο αφορά στις ψηφιακές οπτικοακουστικές παραγωγές».
Αρχαιολογικός χώρος Θερμοπυλών
Η Λίνα Μενδώνη ανέφερε, επίσης, ότι:
Στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας στο πλαίσιο της συνεργασίας του ΥΠΠΟΑ με την Περιφέρεια έχουν ήδη ολοκληρωθεί έργα συνολικού προϋπολογισμού 6.000.000 €, βρίσκονται σε εξέλιξη έργα άνω των 43.000.000 €, ενώ υπό σχεδιασμό και ωρίμανση προς προσεχή υλοποίηση βρίσκονται έργα επιπλέον 25.500.000 €.
· Στη Φθιώτιδα, ειδικότερα, η Εφορεία Αρχαιοτήτων σε συνεργασία με την Περιφέρεια και τον Δήμο Λαμιέων έχει ολοκληρώσει ή υλοποιεί αυτή τη στιγμή έργα άνω των 12.000.000 €.
· Στον τομέα των υποδομών για την προστασία, συντήρηση, ανάδειξη και προβολή των μνημείων της πολιτιστικής κληρονομιάς, πέραν των ανασκαφικών και λοιπών εργασιών που διεξάγονται στο πλαίσιο της κατασκευής του τμήματος Λαμία-Ξυνιάδα του Αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδας Ε65 και της ανάπτυξης δικτύων φυσικού αερίου μέσης τάσης στη Λαμία, βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη δύο σημαντικές τεχνικής φύσεως παρεμβάσεις: Η πρώτη, σε συνεργασία με το Δήμο Λαμιέων, αφορά στη στερέωση του νότιου τμήματος των τειχών του κάστρου της Λαμίας και του βραχώδους υποβάθρου τους και η δεύτερη, σε συνεργασία με το Δήμο Στυλίδας και την Ι.Μ. Φθιώτιδας, την αποκατάσταση τμήματος του περιτοιχίσματος της Ιεράς Μονής Παμμεγίστων Ταξιαρχών Νεράιδας.
· Σε εξέλιξη βρίσκεται το έργο αποκατάστασης και ανάδειξης του ιερού του Ασκληπιού στο Δαφνούντα -συνολικού προϋπολογισμού άνω του 1.300.000 €- της σημαντικής πόλης-λιμανιού των Φωκέων και των Λοκρών στην περιοχή του Αγίου Κωνσταντίνου, που ήρθε στο φως κατά την κατασκευή της ΠΑΘΕ.
· Σε εξέλιξη βρίσκεται η ανακαίνιση της κτηριακής υποδομής και ο εμπλουτισμός της μόνιμης έκθεσης του Αρχαιολογικού Μουσείου Λαμίας, συνολικού προϋπολογισμού 1.000.000 €. Νέα ευρήματα, που προέκυψαν από τις σωστικές ανασκαφές και τις συστηματικές έρευνες σε διάφορες αρχαίες θέσεις της Φθιώτιδας, προστίθενται στο υπάρχον δυναμικό της έκθεσης, η οποία αναβαθμίζεται επιπλέον με νέο τεχνικό εξοπλισμό και εποπτικά μέσα, ενώ επίκειται και εκσυγχρονισμός των Η/Μ εγκαταστάσεων και του κλιματισμού.