«Προμηθέας Λυόμενος» (Prometheus Unbound, 1864). Ο ιστορικός ζωγραφικός πίνακας του Carl Bloch που εντοπίστηκε στο κτηριακό συγκρότημα των πρώην Βασιλικών Ανακτόρων του Τατοΐου, εκτίθεται από τις 11 Φεβρουαρίου στην Εθνική Πινακοθήκη της Δανίας, στο πλαίσιο της μεγάλης αναδρομικής έκθεσης με τίτλο «Seduced» για το έργο του μεγάλου Δανού ζωγράφου.
Η ιστορία της διαδρομής του είναι εντυπωσιακή…
1864. Ο μεγάλων διαστάσεων πίνακας φιλοτεχνείται στη Ρώμη μετά από παραγγελία του 17χρονου τότε βασιλιά Γεωργίου A’ της Ελλάδας που είχε γεννηθεί στη Δανία. Το έργο παραγγέλθηκε ως συμβολικό της απελευθέρωσης των Ελλήνων με την Επανάσταση του 1821. Κυριολεκτικά ιστορικής σημασίας, απεικονίζει την απελευθέρωση του Προμηθέα από τον Ηρακλή και φέρει στην κάτω δεξιά γωνία του την υπογραφή του ζωγράφου και το έτος της δημιουργίας του. Ο πίνακας θεωρείται σήμερα από τα σημαντικότερα έργα, αν όχι το σημαντικότερο, του Καρλ Μπλοχ.
Προμηθέας Λυόμενος, Carl Bloch / © ΥΠΠΟΑ
1865. Η παρουσίαση του «Προμηθέα Λυόμενου» συγκεντρώνει πρωτοφανές πλήθος κόσμου και καταγράφεται ως μοναδικής απήχησης στη δανέζικη ιστορία. ο πίνακας θεωρείται σύμβολο του ελεύθερου πνεύματος, της αντίστασης και της γενναιότητας της δανέζικης ψυχής. Η συγκίνηση που προκαλεί στη Δανία σχετίζεται με τη νωπή τότε ήττα της κατά τον Πρωσσο-Δανικό πόλεμο του 1864 (γνωστός και ως Δεύτερος Πόλεμος για το Σλέσβιγκ-Χόλστάιν). Λίγο αργότερα ο πίνακας αποστέλλεται στην Ελλάδα και τοποθετείται, κατά πάσα πιθανότητα, στο μεγάλο κλιμακοστάσιο του Βασιλικού Ανακτόρου των Αθηνών.
1910 – Ο ζωγραφικός πίνακας ταξιδεύει στη Δανία άλλες δύο φορές, το 1910 και το 1932, όταν εκτίθεται στο Charlottenborg Palace, το Βασιλικό Ανάκτορο της Κοπεγχάγης. Στη συνέχεια τα ίχνη του χάνονται και ο ιστορικός πίνακας καθίσταται γνωστός μόνο από ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Πολλοί Δανοί ιστορικοί τέχνης προσπαθούν να τον εντοπίσουν, αλλά δεν το καταφέρνουν και στη Δανία θεωρείται ότι ο πίνακας κάηκε ή χάθηκε σε ναυάγιο στη διάρκεια κάποιας από τις μεταφορές του. Ωστόσο, φαίνεται ότι βρισκόταν πάντοτε στην κατοχή της πρώην βασιλικής οικογένειας της Ελλάδας, αν και απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την περίοδο από το 1924 έως το 1973.
2012. Ο πίνακας εντοπίζεται από τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεοτέρων Μνημείων στον χώρο του Ανακτόρου, χωρίς τελάρο και τυλιγμένος πολύ επιμελημένα σε ρολό. Το έργο είχε βρεθεί στο υπόγειο του ανακτόρου του Διαδόχου «Ροδοδάφνη» (Ανάκτορο Πλακεντίας) και μεταφέρθηκε στο Τατόι. Πιθανότατα, ωστόσο, η αρχική του θέση ήταν στα Παλαιά Ανάκτορα των Αθηνών, στη σημερινή Βουλή, τόσο λόγω σπουδαιότητας όσο και του μεγέθους του.
2013. Ελαιογραφία σε καμβά με διαστάσεις 4,35μΧ3,19μ., ο πίνακας δέχεται τις πρώτες εργασίες στερέωσης και συντήρησης.
2022. Το έργο χαρακτηρίζεται Νεώτερο Μνημείο, έπειτα από τη σχετική εισήγηση της αρμόδιας Διεύθυνσης Νεώτερης Πολιτικής Κληρονομιάς και την ομόφωνα θετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων, που αναγνωρίζει όχι μόνο την ιδιαίτερη ιστορική και καλλιτεχνική του αξία για τη νεότερη ελληνική και ευρωπαϊκή ιστορία, αλλά και ότι αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της συλλογής ζωγραφικών έργων του πρώην Βασιλικού Κτήματος του Τατοΐου.
Από την αφίσα της έκθεσης «Seduced»