«Η Επανάσταση του 1821 στη Χαλκιδική»

Στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους σχεδίασε, οργάνωσε και παρουσιάζει την περιοδική έκθεση με τίτλο: «Η Επανάσταση του 1821 στη Χαλκιδική», στο Παλαιό Κτίριο του μετοχιακού συγκροτήματος Νέων Φλογητών.

Μετοχιακό Συγκρότημα Νέων Φλογητών

Το αναστηλωμένο σήμερα συγκρότημα ανήκε στο μετόχι της αγιορείτικης μονής Αγίου Παντελεήμονος. Η πρώτη σαφής αναφορά στο παλαιό μετόχι ανάγεται στο 1311, τα υφιστάμενα όμως κτίρια χρονολογούνται πολύ αργότερα, από το 1853 έως το 1909. Σταθμό στη νεότερη ιστορία αποτέλεσε η μετατροπή του σε νοσοκομείο του Αμερικάνικου Ερυθρού Σταυρού, τη δεκαετία του ’30. Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ο χώρος έγινε έδρα των κατοχικών δυνάμεων, ενώ το 1960 εγκαταλείφθηκε μετά από καταστροφική πυρκαγιά.

Φλογητά Χαλκιδικής

Συνδυάζοντας την ιστορική τεκμηρίωση με τις σύγχρονες διαδραστικές και οπτικοακουστικές τεχνολογίες, η έκθεση επιδιώκει να προσφέρει στον επισκέπτη μία μοναδική εμπειρία δίνοντάς του την δυνατότητα να βρεθεί “εικονικά” στο επίκεντρο των γεγονότων της επανάστασης της Χαλκιδικής, να απολαύσει εκθέματα όπως όπλα και εξαρτήματα των αγωνιστών, να μελετήσει επιστολές από το οικογενειακό αρχείο του Εμμανουήλ Παπά, αλλά και να αντλήσει μέσω μίας διαδραστικής πολυμεσικής εφαρμογής πλούσιες και τεκμηριωμένες πληροφορίες γύρω από τον αγώνα της επανάστασης της περιοχής.

Άποψη της έκθεσης

Πρωταρχικός σκοπός της έκθεσης είναι μια ιστορικά τεκμηριωμένη παρουσίαση του αγώνα του 1821 στη Χαλκιδική. Το χρονολόγιο, τα μέσα, τα όπλα της μάχης και οι πρωταγωνιστές είναι οι άξονες πάνω στους οποίους κινήθηκε ο σχεδιασμός και η δημιουργία του αφηγήματος. Στόχος της έκθεσης, δεν είναι μία απλή παρουσίαση πολεμικών γεγονότων και στρατιωτικών συγκρούσεων, αλλά μία έκφραση πολλαπλών πτυχών του Έλληνα αγωνιστή στη Χαλκιδική. Με την αφήγηση των γεγονότων του Αγώνα στη Χαλκιδική τονίζεται η ένταση της περιόδου, η ανάγκη για ελευθερία, οι σφοδρές μάχες, αλλά και ο πόνος και τα δεινά που προκάλεσε στον απλό λαό της Χαλκιδικής η αποτυχία της Επανάστασης στην περιοχή.

«Η Επανάσταση του 1821 στη Χαλκιδική»

Η Επανάσταση στη Χαλκιδική εμπεριέχει γεγονότα στρατιωτικά, αλλά και στοιχεία που σχετίζονται με την προετοιμασία, τα κίνητρα, τις προσδοκίες, τη δίψα, την αγανάκτηση και την απογοήτευση. Συναισθήματα πολλαπλά, ανθρώπινα, εκφρασμένα από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις (αξιωματούχοι, λόγιοι, μοναχοί, αγρότες, κλπ.).

Τα άγνωστα σε πολλούς γεγονότα της Χαλκιδικής λειτούργησαν καθοριστικά στην επιτυχία και την εδραίωση της Επανάστασης στη νότια Ελλάδα.

Η έκθεση δομείται σε 2 ενότητες:

Στην πρώτη παρουσιάζονται σε προθήκες ενδεικτικά αντικείμενα του αγώνα (όπλα, παλάσκες, σπάθες, αρπάγες, κ.λπ.)  που σχετίζονται με τη θάλασσα και την ξηρά. Τα αντικείμενα προέρχονται από την ιδιωτική Συλλογή Βασιλείου Νικόλτσιου (Πολεμικό Μουσείο / Παράρτημα Θεσσαλονίκης).

«Η Επανάσταση του 1821 στη Χαλκιδική»

Επίσης, σε αυτοφωτιζόμενες plexiglass κατασκευές παρουσιάζονται οκτώ επιστολές από το οικογενειακό αρχείο του Εμμανουήλ Παππά. Το συγκεκριμένο υλικό παραχωρήθηκε σε ψηφιακά αντίγραφα από το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.

«Η Επανάσταση του 1821 στη Χαλκιδική»

Στον ίδιο χώρο εκτίθεται η σημαία της Επανάστασης της Χαλκιδικής, σύγχρονο έργο τέχνης της εικαστικού Μαρίας Κομπατσιάρη.

«Η Επανάσταση του 1821 στη Χαλκιδική»

Τέλος, η πρώτη ενότητα ολοκληρώνεται με διαδραστική εφαρμογή σε προβαλλόμενη ψηφιακή «τράπεζα», όπου συγκεντρώνεται όλο το πληροφοριακό-ενημερωτικό περιεχόμενο της έκθεσης (Χρονολόγιο, Βιογραφίες ηρώων, Σημαντικές μάχες, Ήρωες και Ηρώα-Σύμβολα και Συμβολισμοί, Η τεχνολογία των όπλων και η σχέση τους με τον αγωνιστή). Στην έρευνα και στην τεκμηρίωση πολύτιμη υπήρξε η συμβολή του Ολλανδικού Ινστιτούτου Αθηνών.

Στη δεύτερη ενότητα παρουσιάζεται μία τρισδιάστατη προβολική εγκατάσταση (3D projection mapping installation), η οποία λειτουργεί ως ένα ιστορικό ντοκιμαντέρ που αφηγείται τα γεγονότα της Επανάστασης στη Χαλκιδική, λειτουργώντας επίσης ως ένα εικονικό περιβάλλον για τον επισκέπτη και τοποθετώντας τον στο «κέντρο» των γεγονότων. Η ιστορική τεκμηρίωση και η δραματοποιημένη αφήγηση συνδυάζονται με τις σύγχρονες τεχνολογίες εικόνας και ήχου.

«Η Επανάσταση του 1821 στη Χαλκιδική»

Κέντρο Βυζαντινού Πολιτισμού «Ιουστινιανός»

Παλαιό Κτήριο – Αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων

Νέα Φλογητά Χαλκιδικής

Έναρξη έκθεσης: 9 Ιουλίου 2022

Ωράριο λειτουργίας 08.30 -15.30, Τρίτη κλειστά