H «Ελένη» του Ευριπίδη επιστρέφει φέτος το καλοκαίρι από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος

H «Ελένη» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Βασίλη Παπαβασιλείου, επιστρέφει για περιοδεία ανά την Ελλάδα το καλοκαίρι του 2022. Το «ταξίδι» της θα ξεκινήσει από τη Θεσσαλονίκη, καθώς η  πρεμιέρα της παράστασης θα δοθεί στο Θέατρο Δάσους (14 & 15 Ιουλίου) και  θα ακολουθήσει περιοδεία (Κύπρος, Αλεξανδρούπολη, Μουδανιά, Ιωάννινα, Βύρωνας, Ελευσίνα). Στις 12 και 13 Αυγούστου η «Ελένη» θα παρουσιαστεί στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2022.

Η παράσταση, της οποίας τη μετάφραση υπογράφει ο Παντελής Μπουκάλας αποτελεί μια πολύχρωμη γιορτή Ειρήνης, με συγκίνηση και χιούμορ και καταδεικνύει τη ματαιότητα του πολέμου, αφού τόσο για τους νικητές όσο και για τους νικημένους οι συνέπειές του διαχρονικά είναι εξίσου ολέθριες.

Η παραγωγή συγκέντρωσε διθυραμβικές κριτικές, πέρσι το καλοκαίρι, όπου και αν παρουσιάστηκε ενώ οι προγραμματισμένες παραστάσεις της στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου ακυρώθηκαν λόγω των εκτεταμένων πυρκαγιών.

«Είναι ευτυχής συγκυρία και νιώθω συγκινημένος που βρήκα ως «προίκα» τη συγκεκριμένη παράσταση. Το ρεπερτόριο μας έχει συγκεκριμένο όραμα και στόχο και η «Ελένη» αποτελεί μέρος της σημειολογικής μας πρότασης», τονίζει ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του ΚΘΒΕ Αστέρης Πελτέκης.

Με αγγλικούς υπέρτιτλους

Ταυτότητα παράστασης

Γραμμένο λίγο μετά τη συντριπτική ήττα των Αθηναίων στη Σικελική Εκστρατεία, το έργο Ελένη του Ευριπίδη διακρίνεται τόσο για τον αντιπολεμικό χαρακτήρα του όσο και για την ανάδειξη αρετών όπως η δύναμη του όρκου και η ευφυΐα, που προσωποποιούνται στη μορφή της κεντρικής ηρωίδας. Αντλώντας όχι από την ομηρική εκδοχή του μύθου, αλλά από αυτήν που δημιούργησε ο λυρικός ποιητής Στησίχορος, ο Ευριπίδης παρουσιάζει τον Τρωικό Πόλεμο σαν μια σφαγή χάριν ενός «ειδώλου» και όχι μιας πραγματικής γυναίκας. Αυτή η σχεδόν καταχρηστικά θεωρούμενη «τραγωδία», καθώς διακρίνεται για τα κωμικά στοιχεία της, παρουσιάζεται από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, σε σκηνοθεσία Βασίλη Παπαβασιλείου.

Σκηνοθετικό Σημείωμα

«Ο 5^ος αιώνας π.Χ. οσονούπω τελειώνει. Τελειώνει ο «χρυσούς αιών» του «κλεινού άστεως». Η Αθήνα ολοκληρώνει μια διαδρομή που την οδήγησε από τους ιδρυτικούς θριάμβους στον Μαραθώνα και τη Σαλαμίνα εναντίον των Περσών και την ακτινοβολία της εποχής του Περικλή στον Πελοποννησιακό πόλεμο, τον φονικό λοιμό και την καταστροφή στην Σικελία, προϊόν της γοητείας του Αλκιβιάδη.

Αυτές οι τρεις περίοδοι αντιστοιχούν στις ισάριθμες μορφές των μεγάλων τραγικών ποιητών. Αισχύλος, Σοφοκλής, Ευρυπίδης. Αν ο πρώτος συμμετέχει και εμπνέεται από την πρώτη περίοδο, που εκτείνεται από την αίγλη των θριάμβων ως την εδραίωση του δημοκρατικού καθεστώτος ως πολιτειακής μορφής , ο δεύτερος συμπλέει με τον βηματισμό του Περικλή και τα ένδοξα έργα της εποχής του. Και ο τρίτος; Ο Ευριπίδης; Αυτός είναι μάρτυρας και συνομιλητής ενός καιρού που βιώνει τη σχετικοποίηση όλων των αξιών. Αν θέλετε είναι ο τραγικός εταίρος της σοφιστικής επανάστασης.

Γράφει την «Ελένη», μια αντιτραγική τραγωδία, μια κωμικοτραγωδία αν προτιμάτε, την επαύριο της πανωλεθρίας στη Σικελία. Δεν είναι τυχαίο ότι λίγα χρόνια πριν ο Σικελός σοφιστής Γοργίας έχει αφήσει άναυδο το αθηναϊκό κοινό με το κείμενό του «Ελένης εγκώμιον». Είναι ο τρίτος και φαρμακερός μετά τον Στησίχορο και τον Ηρόδοτο, που τεκμηριώνει με τον τρόπο του, ότι οι Έλληνες, η ένωσή τους δηλαδή, γεννήθηκε από το είδωλο μιας γυναίκας· ότι  οι Έλληνες ενώθηκαν χάρη «σ’ ένα πουκάμισο αδειανό» που λέει ο σύγχρονός μας ποιητής , σε «μιαν Ελένη».

«Στην Τροία δεν πήγα εγώ, μόνο το όνομά μου», λέει η Ελένη. Όλοι οι πόλεμοι χρειάζονται τον εξωραϊσμό ενός προσχήματος για να πυροδοτηθούν. Είτε το επίδικο αντικείμενο λέγεται Τροία, είτε Σικελία,  η κατακτητική μηχανή χρειάζεται πάντα «ένα πουκάμισο αδειανό», «μιαν Ελένη» για να πάρει μπρος, ένα όνομα που βαφτίζεται κίνητρο. Τα  αποτελέσματα είναι αναπόφευκτα κωμικοτραγικά.

Ελένη, λοιπόν. Άλλη μία. Μετά τη μία και μοναδική που μας χαρίζει ο Όμηρος. Για να’ ρθουν μετά οι άλλες, των προαναφερθέντων ποιητών, ιστορικών και ρητόρων αλλά και μεταγενέστερων όπως π.χ ο Ισοκράτης, ο Ρονσάρ, ο Γκαίτε, ο Όφενμπαχ, ο Ζιροντού, ο Ρίτσος και άλλοι, και άλλοι, ων ουκ έστιν αριθμός. Και έπεται συνέχεια.»

Βασίλης Παπαβασιλείου

Συντελεστές: Μετάφραση: Παντελής Μπουκάλας, Σκηνοθεσία: Βασίλης Παπαβασιλείου, Συνεργάτης σκηνοθέτης-Δραματουργία: Νικολέτα Φιλόσογλου, Σκηνικά- Κοστούμια: Άγγελος Μέντης, Μουσική: Άγγελος Τριανταφύλλου, Χορογραφία: Δημήτρης Σωτηρίου, Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος, Ενορχήστρωση – Μουσική διδασκαλία: Γιώργος Δούσος, Moυσική διδασκαλία: Χρύσα Τουμανίδου, Βοηθός σκηνοθέτη: Άννα- Μαρία Ιακώβου, Βοηθός σκηνογράφου -ενδυματολόγου: Έλλη Ναλμπάντη, Βοηθός χορογράφου: Σοφία Παπανικάνδρου, Οργάνωση παραγωγής: Αθανασία Ανδρώνη

Παίζουν: Έμιλυ Κολιανδρή (Ελένη), Θέμης Πάνου (Μενέλαος), Αγορίτσα Οικονόμου (Θεονόη), Γιώργος Καύκας (Θεοκλύμενος), Έφη Σταμούλη (Γερόντισσα), Δημήτρης Κολοβός (Αγγελιοφόρος Α’), Άγγελος Μπούρας (Αγγελιοφόρος Β’),  Δημήτρης Μορφακίδης (Τεύκρος), Παναγιώτης Παπαϊωάννου (Θεράπων), Νικόλας Μαραγκόπουλος, Ορέστης Παλιαδέλης (Διόσκουροι)

Χορός: Νεφέλη Ανθοπούλου, Σταυρούλα Αραμπατζόγλου, Λουκία Βασιλείου, Μομώ Βλάχου, Ελένη Γιαννούση, Ηλέκτρα Γωνιάδου, Νατάσα Δαλιάκα, Χρύσα Ζαφειριάδου, Σοφία Καλεμκερίδου, Αίγλη Κατσίκη, Άννα Κυριακίδου, Κατερίνα Πλεξίδα, Μαριάννα Πουρέγκα, Φωτεινή Τιμοθέου, Χρύσα Τουμανίδου

Μουσικοί επί σκηνής: Γιώργος Δούσος (φλάουτο, κλαρίνο, σαξόφωνο, καβάλ), Δάνης Κουμαρτζής (κοντραμπάσο), Θωμάς Κωστούλας (κρουστά), Παύλος Μέτσιος (τρομπέτα, ηλεκτρική κιθάρα), Χάρης Παπαθανασίου (βιολί), Μανώλης Σταματιάδης (πιάνο, ακορντεόν).

Πρεμιέρα: Θεσσαλονίκη,  14-15  Ioυλίου,  Θέατρο Δάσους

Πέμπτη 14, Παρασκευή 15 Ιουλίου, στις 21.00

Επίδαυρος, Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου (Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2022)

Παρασκευή 12, Σάββατο 13 Αυγούστου 2022, στις 21.00

Διάρκεια παράστασης: 110 λεπτά

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΕΙΑΣ

ΙΟΥΛΙΟΣ

• Πέμπτη 14, Παρασκευή 15/7- Θεσσαλονίκη, Θέατρο Δάσους –ΠΡΕΜΙΕΡΑ
• Παρασκευή 29, Σάββατο 30/7 – Κύπρος, Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος- Αρχαίο Θέατρο Κουρίου

• ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
• Παρασκευή 12, Σάββατο 13 Αυγούστου –Επίδαυρος, Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου (Φεστιβάλ Αθηνών   Επιδαύρου 2022)
• Πέμπτη 18 Αυγούστου- Αλεξανδρούπολη, Θέατρο «Αλτιναλμάζη»
• Σάββατο 20 Αυγούστου- Μουδανιά, Αμφιθέατρο Νέων Μουδανιών

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

• Παρασκευή 2 Σεπτεμβρίου – Ιωάννινα, «Υπαίθριο Θέατρο ΕΗΜ-Φρόντζου»
• Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου- Βύρωνας, Θέατρο Βράχων «Μελίνα Μερκούρη»
• Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου- Ελευσίνα, Παλαιό Ελαιουργείο- Παραλία Ελευσίνας