Μνήμη και εντύπωμα: Περιήγηση στη χώρα του Πέλοπα με οδηγό αρχαία νομίσματα

Δημοσιεύτηκε: 10 Ιουνίου 2022 |

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αρκαδίας, το Μουσείο Μπενάκη, το Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού & Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ) και το Κοινωφελές Ίδρυμα Μιχαήλ Ν. Στασινόπουλος – ΒΙΟΧΑΛΚΟ οργανώνουν έκθεση με τίτλο «Μνήμη και εντύπωμα. Μια περιήγηση στη χώρα του Πέλοπα με οδηγό αρχαία νομίσματα» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Τεγέας (Αλέα Τεγέας) και στο Κτίριο Β του Στασινοπούλειου Πολιτιστικού Κέντρου (Στάδιο Τεγέας). Πρόκειται για την πρώτη περιοδική έκθεση που φιλοξενείται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Τεγέας, το οποίο απέσπασε διεθνή τιμητική διάκριση το 2016 ως ένα από τα «ευρωπαϊκά μουσεία της χρονιάς».

Η έκθεση στο Αρχαιολογικό Μουσείο Τεγέας περιλαμβάνει 71 εκθέματα οργανωμένα γύρω από δύο θεματικούς άξονες και σε πέντε ενότητες.

Χάλκινο νόμισμα, Τεγέα, περ. μέσα 3ου αιώνα π.Χ. Νομισματική Συλλογή ΚΙΚΠΕ. Ελαφίνα θηλάζει τον Τήλεφο ως βρέφος

Στοχευμένες αφηγήσεις

Μύθος και μνήμη. Ανιχνεύεται η γένεση της τοπικής μυθικής και ιστορικής παράδοσης. Η θεά Αθηνά που δίνει έναν βόστρυχο της Μέδουσας στον Κηφέα και στη Στερόπη, ο Τεγεάτης ήρωας Τήλεφος, γιος του Ηρακλή και της Αύγης, που τρέφεται από μια ελαφίνα. Η Άρτεμις, η θεά του κυνηγιού, και η Καλλιστώ, η μητέρα του Αρκάδα. Ο Πέλοπας.
Συλλογική μνήμη στην Πελοπόννησο πέρα από τα όρια των πόλεων. Προβάλλονται οι δύο μεγάλες προσπάθειες οργάνωσης υπερτοπικών πολιτικών σχηματισμών στην Πελοπόννησο, το Κοινό των Αρκάδων και η Αχαϊκή Συμπολιτεία.
Ανακαλώντας τη μνήμη: η Πελοπόννησος στους αυτοκρατορικούς χρόνους. Αναδεικνύεται με ποιο τρόπο η ιθύνουσα τάξη συνεχίζει να προβάλλει το αρχαίο κλέος της κάθε πόλης, εναρμονιζόμενη με τα κελεύσματα της αυτοκρατορικής εξουσίας. Εύγλωττο παράδειγμα μια νομισματική κοπή της Κορίνθου με το ταφικό μνημείο της εταίρας Λαΐδος ή μια κοπή στη νομισματική παραγωγή της Μαντίνειας που εκδόθηκε στο όνομα του Αντινόου.
Το τέλος μιας εποχής και η αρχή μιας άλλης. Συνδέοντας την τιμητική επιγραφή για τον ύπατο Ρούφο –που φαίνεται ότι αντιστάθηκε στους Γότθους εισβολείς του 4ου αι. μ.Χ.– με τη μαρτυρία των νομισμάτων φωτίζονται λιγότερο γνωστές πτυχές ενός κόσμου σε μετάβαση.

Αργυρό τριώβολο, αρκαδική κοπή, 5ος αιώνας π.Χ. Μουσείο Μπενάκη. Κεφαλή Καλλιστούς(;)

Συνομιλίες

Δεκατέσσερα επιλεγμένα γλυπτά της μόνιμης έκθεσης του Μουσείου διαλέγονται με δεκαεπτά νομίσματα που φέρουν όμοιους ή συναφείς εικονογραφικούς τύπους. Εντυπωσιάζει η ομοιότητα της ηρωικής μορφής σε κοπή της Τεγέας με τη μορφή του Έχεμου, του Τεγεάτη βασιλιά, σε ανάγλυφο. Συγκινεί η εγγύτητα της μορφής που συνδέει τους Διόσκουρους μιας κοπής του Γυθείου με εκείνους ενός τεγεατικού ανάγλυφου, ή την κεφαλή του Ασκληπιού σε ένα νόμισμα της Επιδαύρου με τη γλυπτή κεφαλή του ιατρού θεού.

Αργυρό τριώβολο, Αρκαδικό Κοινό, Μεγαλόπολη, περ. 330-275 π.Χ. Μουσείο Μπενάκη. Πάνας καθισμένος σε βράχο

Η έκθεση στο Στασινοπούλειο Πολιτιστικό Κέντρο οργανώνει το εποπτικό και τεκμηριωτικό υλικό σε τρεις αφηγηματικές ενότητες: Το πνεύμα του τόπου στην Πελοπόννησo, Πελοποννησιακές μνήμες πέραν της Πελοποννήσου, Η Αρκαδία ως ουτοπία διαμέσου των αιώνων. Εξυφαίνεται η ποιητική εικόνα της Αρκαδίας διαχρονικά ως ευτοπίας. Ως τόπου επιστροφής στη φύση και στην αθωότητα, σε ένα είδος απολεσθέντος παραδείσου.

Τους δύο χώρους της έκθεσης γεφυρώνουν νοητά δύο πανομοιότυπα, έξοχης τέχνης, χάλκινα μετάλλια του 19ου αι., ανάγλυφες αντιγραφές του περίφημου πίνακα του Νικολά Πουσέν Et in Arcadia ego.

Μαρμάρινο ανάγλυφο, ανάθημα στους Διοσκούρους, ύστερος 2ος αιώνας μ.Χ. Αρχαιολογικό Μουσείο Τεγέας.

Η επιμέλεια της έκθεσης είναι της δρος. Άννας Βασιλικής Καραπαναγιώτου, Διευθύντριας του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και επί σειρά ετών προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αρκαδίας, και του Γιάννη Στόγια, αρχαιολόγου-νομισματολόγου, Προϊσταμένου-Ερευνητή της Νομισματικής Συλλογής ΚΙΚΠΕ.

Κατά τη διάρκεια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν παρουσιάσεις για το ευρύ κοινό από επιστημονικούς συνεργάτες της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αρκαδίας και του ΚΙΚΠΕ. Οι ημερομηνίες και ώρες θα ανακοινωθούν στους ιστοτόπους του Μουσείου Μπενάκη, του ΚΙΚΠΕ και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αρκαδίας.

Την έκθεση συνοδεύει επιστημονικός κατάλογος που θα διατίθεται μέσω των συνδιοργανωτών φορέων.

Στο πλαίσιο της περιοδικής έκθεσης σχεδιάζεται η πραγματοποίηση κύκλου διαλέξεων. Λεπτομέρειες θα ανακοινωθούν προσεχώς.