Το πρώτο Evia Film Project έριξε αυλαία στον θερινό κινηματογράφο «Απόλλων», στα Λουτρά Αιδηψού. Στο πλαίσιο τη εκδήλωσης προβλήθηκε η ταινία Ο Δασοποιός, του σπουδαίου γερμανού σκηνοθέτη Φόλκερ Σλέντορφ, ο οποίος τίμησε το Evia Film Project και την τελετή λήξης με την παρουσία του.
Φόλκερ Σλέντορφ
Αρχικά, τον λόγο πήρε η Γενική Διευθύντρια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Ελίζ Ζαλαντό. «Η βραδιά απόψε είναι του Φόλκερ Σλέντορφ, τον οποίο ευχαριστούμε πολύ για τη μεγάλη τιμή. Πριν δώσουμε τον λόγο στο σινεμά, επιτρέψτε μου να σας ευχαριστήσω όλους, στον φιλόξενο αυτό τόπο. Παράλληλα, θέλω να ευχαριστήσω και όλους τους εργαζόμενους στο Φεστιβάλ, που έκαναν δυνατά τα αδύνατα. Ελπίζουμε, όλοι μας στο Φεστιβάλ, ο σπόρος που φυτέψαμε φέτος να φέρει καρπούς. Και του χρόνου, γεροί να είμαστε, να βρεθούμε και πάλι εδώ, όλοι μαζί», ανέφερε σχετικά προτού δώσει τη σκυτάλη στον Καλλιτεχνικό Διευθυντή, Ορέστη Ανδρεαδάκη.
«Δεν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερη ταινία για να ολοκληρώσουμε σήμερα τις εκδηλώσεις του Evia Film Project από τον Δασοποιό. Ένα ντοκιμαντέρ που μιλά για την αγάπη και την αναγκαιότητα των δασών. Όλος ο κόσμος πια γνωρίζει πόσο έχουμε πονέσει από την καταστροφή των δασών μας, ενώ ακόμη και χθες άλλο ένα δάσος απειλήθηκε, εδώ στην Εύβοια, λίγο πιο νότια. Πριν δούμε, όμως, αυτή την ταινία -που είμαι σίγουρος ότι θα μας μάθει πολλά πράγματα- θα ήθελα εκ μέρους του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης να ευχαριστήσω το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, τον Δήμο Ιστιαίας-Αιδηψού και τον Δήμο Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας Άννας. Αγαπητέ Γιάννη Κοτζιά και αγαπητέ Γιώργο Τσαπουρνιώτη, μπορώ να πω ότι έχουμε κάνει δύο καινούργιους φίλους. Επιπλέον, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους χορηγούς και υποστηρικτές μας, κυρίως όμως τους επιχειρηματίες, τους εργαζόμενους και τους κατοίκους αυτής της υπέροχης περιοχής», ανέφερε αρχικά.
Στη συνέχεια, ο κ. Ανδρεαδάκης πραγματοποίησε μια αναδρομή στη σπουδαία καριέρα του εκλεκτού προσκεκλημένου του Evia Film Project. «Ο σκηνοθέτης του Δασοποιού είναι ένας από τους σημαντικότερους του παγκόσμιου σινεμά, ένας ζωντανός θρύλος των κινούμενων εικόνων. Άρχισε την καριέρα του στη δεκαετία του ’60, όταν -μαζί με τον Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, τη Μαργκαρέτε φον Τρότα και τον Βέρνερ Χέρτζογκ- δημιούργησαν το Νέο Γερμανικό Σινεμά, ένα ρεύμα ανάλογο της γαλλικής Νουβέλ Βαγκ, το οποίο άλλαξε τον τρόπο με τον οποίου γυρίζουμε και βλέπουμε ταινίες. Έχει γυρίσει συνολικά 40 ταινίες, τηλεταινίες και ντοκιμαντέρ, έχοντας διασκευάσει πολλά κορυφαία λογοτεχνικά έργα: Ο νεαρός Τέρλες του Ρόμπερτ Μούζιλ, Η χαριστική βολή της Μαργκερίτ Γιουρσενάρ, Swann in Love, βασισμένο στο Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο του Μαρσέλ Προυστ, Ο θάνατος του εμποράκου, βασισμένο στο ομότιτλο θεατρικό του Άρθουρ Μίλερ, Το ταμπούρλο του βραβευμένου με Νόμπελ Λογοτεχνίας Γκίντερ Γκρας, ταινία η οποία κέρδισε τόσο το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας όσο και τον Χρυσό Φοίνικα, Voyager, βασισμένο στο Homo Faber του Μαξ Φρις», ανέφερε χαρακτηριστικά, κάνοντας έπειτα λόγο για τους σπουδαίους ηθοποιούς με τους οποίους έχει συνεργαστεί ο Φόλκερ Σλέντορφ.
«Στις τελευταίες δύο ταινίες αυτής της μακράς λίστας εργάστηκε ως σκηνογράφος ο δικός μας Νίκος Περάκης, ο οποίος εκτός από ανανεωτής της ελληνικής κωμωδίας, είναι και ένας εξαιρετικός σκηνογράφος. Είναι μεγάλη μας χαρά που τον έχουμε μαζί μας απόψε. Ο Φόλκερ Σλέντορφ έχει συνεργαστεί με μια σειρά από αστέρες του παγκόσμιου σινεμά: την Άνγκελα Βίνκλερ, τον Μπρούνο Γκαντς, τη Χάνα Σιγκούλα, τον Αλέν Ντελόν, τον Τζέρεμι Άιρονς, τη Φανί Αρντάν, τη Φέι Ντάναγουεϊ, τον Ρόμπερτ Ντιβάλ, τον Σαμ Σέπαρντ, τη Ζουλί Ντελπί, τον Τζον Μάλκοβιτς, τον Ντάστιν Χόφμαν. Είναι μεγάλη μας τιμή να φιλοξενούμε στη Βόρεια Εύβοια αυτόν τον ξεχωριστό σκηνοθέτη, τον ενεργό πολίτη του κόσμου, τον υπέροχο άνθρωπο. Κυρίες και κύριοι, σας παρακαλώ υποδεχτείτε τον Φόλκερ Σλέντορφ», κατέληξε ο Ορέστης Ανδρεαδάκης, προσκαλώντας τον σκηνοθέτη στη σκηνή του «Απόλλων».
«Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση. Είναι αναπάντεχο για μένα να βρίσκομαι εδώ. Όταν γυρνούσα τον Δασοποιό στην Αφρική, έβλεπα στις ειδήσεις, όπως όλος ο κόσμος, τη φρίκη που ζούσε η Εύβοια και σκεφτόμουν πως θα έπρεπε να είμαι εκεί να γυρίζω μια ταινία. Φυσικά, δεν θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ ότι θα έδειχνα τη συγκεκριμένη ταινία εδώ, σε ένα υπέροχο θερινό σινεμά, κάτω από τα αστέρια. Είναι λες και η μοίρα μάς ένωσε σε έναν κοινό δεσμό. Δεν είναι μόνο τα δάση που κινδυνεύουν. Το σινεμά και οι σκοτεινές αίθουσες βρίσκονται επίσης σε κίνδυνο. Το σημερινό κοινό είναι μάλλον το μεγαλύτερο που πρόκειται να δει τη συγκεκριμένη ταινία. Είναι υπέροχο να μοιράζεσαι τη δημιουργία σου με το κοινό, αυτός είναι εξάλλου και ο λόγος που γυρίζουμε ταινίες», ανέφερε ο κ. Σλέντορφ στην αρχική του τοποθέτηση.
Μετά το τέλος της προβολής, ο κ. Σλέντορφ συνομίλησε με το κοινό, απαντώντας σε ερωτήσεις για τον Δασοποιό, την καριέρα του, αλλά και το σινεμά γενικότερα. Αρχικά, ο κ. Σλέντορφ αναφέρθηκε στη χρήση διαφορετικών εκφραστικών μέσων στον Δασοποιό. «Έχοντας γαλουχηθεί στις δεκαετίες του ’60 και του ’70, επηρεάστηκα κι εγώ από τον Ζαν-Λυκ Γκοντάρ. Το θεωρούσα ανέκαθεν φυσιολογικό να αναμειγνύω ασπρόμαυρη και έγχρωμη εικόνα, μυθοπλασία και ντοκιμαντέρ, να μπλέκω μεταξύ τους τα είδη. Η ποικιλία των εκφραστικών μέσων στην ταινία πιστεύω πως ταιριάζει απόλυτα στη σύνθετη φύση της αφρικανικής ηπείρου. Δεν υπήρχε, πάντως, κάποιο εκ των προτέρων σχέδιο, απλώς έπρεπε να φανώ προσαρμοστικός στην πορεία. Για παράδειγμα, το animation ήταν ένας βολικός τρόπος για να φτιάξω μια σκηνή κάτω από τη γη, θα ήταν εξάλλου αδύνατο να βυθίσω την κάμερά μου εκεί. Επικοινώνησα, λοιπόν, με μια graphic designer, η οποία μάλιστα ανήκει στη φυλή των Τουαρέγκ, η οποία με βοήθησε. Είμαι, επίσης, μεγάλος θαυμαστής του ντοκιμαντερίστα Ζαν Ρους, ο οποίος χρησιμοποιούσε την κάμερα ως εργαλείο επαφής, αυτό που ονόμαζε ο ίδιος “caméra de contact”. Στον Δασοποιό, η κάμερα εκμηδενίζει την αμηχανία του ομιλητή, ο οποίος δεν νιώθει πως απευθύνεται σε μένα, αλλά σε εσάς, στο κοινό», ανέφερε αρχικά.
«Η οποιαδήποτε σκέψη για ομοιομορφία στην ταινία έρχεται ούτως ή άλλως σε αντίθεση με την αδιανόητη ποικιλομορφία της Αφρικής, η οποία αποτελείται από 54 χώρες, όπου οι κάτοικοι μιλούν περισσότερες από 300 γλώσσες. Σε κάθε χώρα όπου εκτυλίσσεται το ντοκιμαντέρ, συνεργαζόμουν με διαφορετικό καμεραμάν και ηχολήπτη. Όπως είναι λογικό, ο καθένας από αυτούς, πέρα από διαφορετικό εξοπλισμό, έχει διαφορετική νοοτροπία και ταμπεραμέντο. Στην πορεία, γνώρισα και πολλούς αφρικανούς κινηματογραφιστές, από τους οποίους ζήτησα να συνεισφέρουν ο καθένας ένα μικρό κομμάτι στην ταινία. Σε έναν ιδεατό κόσμο, η ταινία θα αποτελούταν μόνο από το δικό τους υλικό και εγώ απλώς θα συνέθετα ένα μωσαϊκό. Σκοπός της ταινίας, όμως, ήταν να προβάλω το έργο του Τόνι Ρινάουντο, τον οποίο γνώρισα τυχαία σε ένα συνέδριο και αποφάσισα να γυρίσω μια ταινία για τη δράση του, καθώς και να παρουσιάσω μια διαφορετική οπτική της Αφρικής από τον καθιερωμένο Δυτικό τρόπο. Πέρα από την ταινία που είδατε, η οποία προορίζεται για ένα μη εξειδικευμένο κοινό, υπάρχει και μια βερσιόν διάρκειας 40 λεπτών, με εκπαιδευτικό χαρακτήρα, που απευθύνεται αποκλειστικά σε αγρότες. Δυστυχώς, είναι κάπως δύσκολο να δει την ταινία το κοινό στην Αφρική. Υπάρχουν μόνο μούλτιπλεξ, τα οποία προβάλλουν αμερικανικά μπλοκμπάστερ, ενώ η τηλεόραση δεν υπάρχει περίπτωση να δείξει ενδιαφέρον. Ακόμη και αν δεν το δούνε οι αγρότες, όμως, θα το δούμε οι πολιτικοί ή όσοι χαράσσουν πολιτικές, θα το δούμε όλοι εμείς, που εντέλει εκλέγουμε τις κυβερνήσεις. Πολύς λόγος γίνεται για ανάπτυξη στις μέρες μας, η γνώμη μου είναι ότι πρέπει να στραφούμε σε οικουμενικό επίπεδο στη γεωργία, καθότι είναι η πηγή και η βάση των πάντων», σχολίασε σχετικά.
Απαντώντας σε ερώτηση του κοινού σχετικά με το αν έχει γίνει πιο αισιόδοξος στην πορεία της καριέρας του, ο κ. Σλέντορφ αρνήθηκε πως έχει υπάρξει πεσιμιστής. «Μόνο και μόνο η πράξη του να γυρίζεις μια ταινία, να γράφεις ένα βιβλίο, να ζωγραφίζεις έναν πίνακα, είναι πράξη αισιοδοξίας. Δεν υπάρχει τίποτα απαισιόδοξο στο μοίρασμα. Εξάλλου, εφόσον οι Αφρικανοί δεν απελπίζονται, εμείς δεν έχουμε το δικαίωμα να τα παρατήσουμε. Η συγκεκριμένη βραδιά, όπου μιλάμε όλοι μαζί για σινεμά, για τα δάση, για τη φύση, είναι η πιο μεγάλη απόδειξη πως δεν πρέπει ποτέ να χάσουμε την ελπίδα ότι μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά», κατέληξε ο Φόλκερ Σλέντορφ καταχειροκροτούμενος από το κοινό.
Το Evia Film Project εντάσσεται στο πλαίσιο του ειδικού αναπτυξιακού έργου «Φωτοδότες» του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού για την ανασυγκρότηση και αποκατάσταση της Εύβοιας μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2021. Το Evia Film Project πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, σε συνεργασία με τον Δήμο Ιστιαίας-Αιδηψού και τον Δήμο Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας Άννας. Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης συνεργάστηκε με τους παραγωγικούς φορείς που εδρεύουν στην Εύβοια, το Τμήμα Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στα Ψαχνά και το Φεστιβάλ Ελληνικού Ντοκιμαντέρ Χαλκίδας.