Η πλατφόρμα πολιτισμού του

Δημοσιεύτηκε: 05.04.2022 | Εικαστικά

Αναζητώντας τον Κολωνό: Η Επίσημη Ελληνική Συμμετοχή στην 59η Μπιενάλε Βενετίας

Την παρουσίαση του έργου της Λουκίας Αλαβάνου τη Δευτέρα 4 Απριλίου, προλόγισαν ο Yφυπουργός Αρμόδιος για θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης, η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης (Εθνική Επίτροπος της ελληνικής συμμετοχής) και η Αφροδίτη Παναγιωτάκου διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση (συμπαραγωγός του πρωτότυπου έργου).

ΜΟΙΡΑΣΟΥ ΤΟ ΣΤΑ SOCIAL MEDIA

Η Λουκία Αλαβάνου θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στην 59η Διεθνή Έκθεση Τέχνης Biennale di Venezia (23 Απριλίου – 27 Νοεμβρίου 2022) με την κινηματογραφική εγκατάσταση Αναζητώντας τον Κολωνό, σε ένα από τα πλέον εμβληματικά σημεία των κήπων της έκθεσης (giardinis).

Η εικαστικός προσκαλεί το κοινό να ταξιδέψει στον χρόνο και στον χώρο, με μια δεκαπεντάλεπτη ταινία εικονικής πραγματικότητας (VR) 360 μοιρών και έναν θολωτό χώρο θέασης με ειδικά καθίσματα, βασισμένα σε σχέδια του αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτου, με αρχιτεκτονική μελέτη και σχεδιασμό εγκατάστασης της Korres Engineering και με επιμελητή τον Heinz Peter Schwerfel.

Δουλεύοντας με ένα κινηματογραφικό συνεργείο και χρησιμοποιώντας φουτουριστικές τεχνολογίες, η Λουκία Αλαβάνου δημιούργησε μια VR ταινία που δίνει ενεργό ρόλο στους Ρομά, χρίζοντάς τους πρωταγωνιστές στο τελευταίο έργο της τριλογίας του Σοφοκλή για τον Οιδίποδα. Η ταινία, καθώς και η συνοδευτική ηχητική εγκατάσταση, παρουσιάζονται σε μια θεατρική ατμόσφαιρα, εντός του Ελληνικού Περιπτέρου, το οποίο γίνεται μια νησίδα αναστοχασμού εν μέσω μιας από τις μεγαλύτερες διεθνείς εκθέσεις τέχνης στον κόσμο: η τέχνη ως ένας αδύνατος τόπος. Ου-τοπία. Η πρώτη έκδοση της ταινίας, με τίτλο «Στον Δρόμο για τον Κολωνό», πραγματοποιήθηκε με τη συμβολή του Onassis Culture και ανήκει στη συλλογή του Ιδρύματος Ωνάση, που αποτελεί και φέτος τον βασικό υποστηρικτή της επίσημης ελληνικής συμμετοχής.

«Με ενδιαφέρει πολύ η θεατρικότητα αυτού του μέσου. Αν δεν κάνω λάθος, ο Αντονέν Αρτώ ήταν που εισηγήθηκε τον όρο “εικονική πραγματικότητα” σε σχέση με το θέατρο της σκληρότητας. Και νομίζω πως υπάρχουν πολλές πτυχές αυτού του είδους της σκληρότητας στον τρόπο με τον οποίο δουλεύω» αναφέρει η Λουκία Αλαβάνου. Κεντρική θέση στην εγκατάσταση της Λουκίας Αλαβάνου, Αναζητώντας τον Κολωνό, έχει η 15λεπτη VR360 ταινία που μεταφέρει την τραγωδία του Σοφοκλή, Οιδίπους επί Κολωνώ, και αφηγείται την υπόθεσή της μέσα από έναν συνδυασμό ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας (docufiction), βίντεο κλιπ, φάρσας και της πιο πρόσφατης τεχνολογίας εικονικής πραγματικότητας (VR).

Η κινηματογραφική εγκατάσταση, με τίτλο Αναζητώντας τον Κολωνό, συνδέει την πολιτιστική κληρονομιά της κλασικής Ελλάδας –πιο συγκεκριμένα, το έργο του δραματουργού Σοφοκλή– με τη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα, δείχνοντας την απελπιστική κατάσταση στην οποία ζουν οι κοινότητες Ρομά στη Νέα Ζωή Ασπροπύργου, στη Δυτική Αττική. Αναζητώντας τον Κολωνό είναι η πρώτη VR ταινία που γυρίζεται στην Ελλάδα και αφηγείται μια συνεκτική ιστορία. Γυρίστηκε με τη χρήση περίπλοκης τεχνολογίας 360 μοιρών, η οποία επιτρέπει στους θεατές όχι μόνο να δουν, αλλά επί της ουσίας να βιώσουν μέσω των κινήσεων του κεφαλιού τους όλα τα πλάνα εσωτερικών χώρων και πτήσεων drone πάνω από τον καταυλισμό. Επιπλέον, ο σχεδιασμός του ήχου είναι κατευθυντικός και έτσι, όπως και η εικόνα, ανταποκρίνεται επίσης στις κινήσεις των θεατών.

Εντός της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής του Ελληνικού Περιπτέρου, η Λουκία Αλαβάνου χτίζει ημισφαιρικούς θόλους διαφόρων διαστάσεων, μέσα στους οποίους υπάρχει χώρος για τρία έως πέντε «ανατομικά καθίσματα» που βασίζονται στα σχέδια του ουτοπιστή Έλληνα αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτου, ο οποίος αποβίωσε το 1970. Ολόκληρο το Περίπτερο είναι στο μισοσκόταδο, έτσι ώστε να δημιουργείται μια θεατρική και συγχρόνως μυστηριακή ατμόσφαιρα, την οποία επιτείνει μια ηχητική εγκατάσταση που ακούγεται από αθέατα ηχεία. Το ηχητικό έργο περιλαμβάνει αποσπάσματα της αφήγησης της ταινίας καθώς και μουσική από Ρομά. Το προσωπικό της έκθεσης οδηγεί τους επισκέπτες στα μεμονωμένα καθίσματα για να παρακολουθήσουν την ταινία.

Όπως δήλωσε ο Υφυπουργός για θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης: «Με το έργο της Λουκίας Αλαβάνου, Στον δρόμο για τον Κολωνό, η ελληνική συμμετοχή στην 59η Μπιενάλε της Βενετίας, προσεγγίζει το θέμα του εκτοπισμού/μετακίνησης και της ταυτότητας μέσα από ένα άλλο πρίσμα, εκείνο της κοινότητας των Ρομά. Η καλλιτέχνις, που συνεργάστηκε στενά με την κοινότητα των Ρομά στην περιοχή του Ασπρόπυργου, δημιουργεί, χρησιμοποιώντας τεχνολογία εικονικής πραγματικότητας 360 μοιρών, ένα έργο καινοτόμο τεχνολογικά χωρίς όμως να χάνει τον βαθιά ανθρωπιστικό του χαρακτήρα, ενώ παράλληλα φέρνει κοντά τον μύθο του Οιδίποδα στη σύγχρονη πραγματικότητα. Ταυτόχρονα, αντλώντας έμπνευση από την δουλειά του οραματιστή αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτου, η καλλιτέχνις, οι επιμελητές και οι αρχιτέκτονες της έκθεσης μετατρέπουν το ελληνικό περίπτερο σε έναν ξεχωριστό χώρο πειραματισμού και διερεύνησης του ρόλου της αρχιτεκτονικής και των νέων τεχνολογιών στη δημόσια θέαση του έργου τέχνης.»

Ο Υφυπουργός επισήμανε ότι προσφάτως εκπονήθηκε η Εθνική στρατηγική για την κοινωνική ένταξη των Ρομά 2021-2030 από την Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, ενώ αναφέρθηκε στην ιστορία του ελληνικού περιπτέρου στη Μπιενάλε καθώς και στις χρηματοοικονομικές εκκρεμότητες της Ελλάδας με το δήμο της Βενετίας, οι οποίες πλέον τακτοποιούνται και θα επιτρέψουν τις απαραίτητες εργασίες αποκατάστασης στο Ελληνικό Περίπτερο. Τόνισε ακόμη ότι: «Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, πέρα από την χρηματοδότηση της ελληνικής αποστολής, η οποία ανέρχεται σε €300.000, χαιρετίζει την ελληνική συμμετοχή στη φετινή Μπιενάλε της Βενετίας, ελπίζοντας ότι θα αποτελέσει αφετηρία γόνιμου στοχασμού στο παρόν πλαίσιο των έντονων πολιτικών συνθηκών. Έχοντας ως βασική μέριμνα την εξωστρέφεια του ελληνικού σύγχρονου πολιτισμού και τη στήριξη της σύγχρονης τέχνης και των καλλιτεχνών της, σχεδιάζει πολιτικές που προσβλέπουν στην ενθάρρυνση της έρευνας, της καινοτομίας, και της καλλιτεχνικής παραγωγής της Ελλάδας, και της ένταξής της στον διεθνή διάλογο.»

Μάθετε περισσότερα στο website της ελληνικής συμμετοχής: https://greekpavilion2022.gr

Διάρκεια έκθεσης

23/04/2022 – 27/11/2022

Ελληνικό Περίπτερο – Μπιενάλε Βενετίας 2022

Επιμέλεια | Heinz Peter Schwerfel
Συνεργάτης Επιμελητής | Γιάννης Αρβανίτης
Επίτροπος | Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου (εκπροσωπείται από την Διευθύντρια, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα)

ΩΡΑΡΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

23 Απριλίου – 25 Σεπτεμβρίου | 11πμ – 7μμ

27 Σεπτεμβρίου – 27 Νοεμβρίου | 10πμ – 6μμ

Δευτέρα κλειστά (εκτός από 25/4, 30/5, 27/6, 25/7, 15/8, 5/9, 19/9, 31/10, 21/11)