«Οι ιστορίες είναι φτερά που σε βοηθούν να πετάς ψηλά κάθε μέρα!»
Το μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου 2022, το οποίο επιμελήθηκε φέτος το Τμήμα του Καναδά της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα (International Board on Books for Young People – ΙΒΒΥ), μας προτρέπει να απελευθερώσουμε τη φαντασία μας μέσα από τις σελίδες των βιβλίων.
Το μήνυμα γράφτηκε από τον πολυβραβευμένο συγγραφέα Richard Van Camp. Η αφίσα φιλοτεχνήθηκε από την επίσης πολυβραβευμένη εικονογράφο και συγγραφέα Julie Flett (στην Ελλάδα τυπώθηκε και διανέμεται με τη φροντίδα των Εκδόσεων Πατάκη). Σε όλες τις χώρες, τα παιδιά, οι συγγραφείς, οι εικονογράφοι, οι μεταφραστές, οι βιβλιοθηκονόμοι, οι εκδότες και οι εκπαιδευτικοί γιορτάζουν την παγκόσμια αυτή ημέρα με διάφορες εκδηλώσεις σε σχολεία, βιβλιοθήκες, βιβλιοπωλεία, πλατείες και άλλους χώρους, δείχνοντας έτσι την αγάπη και το ενδιαφέρον τους για τα βιβλία και το διάβασμα.
Στην Ελλάδα το Ελληνικό Τμήμα της ΙΒΒΥ – Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου θα απονείμει τα βραβεία του για τη συγγραφή, εικονογράφηση και μετάφραση λογοτεχνικών βιβλίων για παιδιά και νέους (έργα έκδοσης 2021) σε μια εορταστική εκδήλωση του Σάββατο 2 Απριλίου, ενώ στο πνεύμα της ημέρας εναρμονίζονται με διάφορες δράσεις φιλαναγνωσίας δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς σε όλη την Ελλάδα. Αναφέρουμε ενδεικτικά:
Τις αναγνώσεις παραμυθιών και παιδικών ιστοριών που μιλούν για την ειρήνη – και όχι μόνο, στις 2/4 στον Πράσινο Λόφο του Παιδικού Τμήματος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος (ΕΒΕ) στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ). Τα βιβλία διαβάζουν οι εργαζόμενοι της Εθνικής Βιβλιοθήκης και εργαζόμενοι του ΚΠΙΣΝ στις 11.00, 12.00, 13.00, 14.00 και 15.00. Αναλυτικές πληροφορίες εδώ.
Το μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου 2022
Τη μετάφραση του μηνύματος στα ελληνικά έκανε η συγγραφέας και επίτιμη πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της ΙΒΒΥ Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου.
Το μήνυμα του Richard Van Camp είναι το εξής:
«Οι ιστορίες είναι φτερά που σε βοηθούν να πετάς ψηλά κάθε μέρα. Το διάβασμα είναι ελευθερία. Το διάβασμα είναι ανάσα. Το διάβασμα σ’ αφήνει να βλέπεις τον κόσμο με τρόπο διαφορετικό και σε καλεί σε κόσμους που δε θα θέλεις ποτέ να τους αποχωριστείς. Το διάβασμα επιτρέπει στο πνεύμα σου να ονειρεύεται. Λένε ότι τα βιβλία είναι φίλοι για όλη μας τη ζωή και συμφωνώ. Το ιδανικό δικό σου σύμπαν πλαταίνει όταν διαβάζεις. Οι ιστορίες είναι φτερά που σε βοηθούν να πετάς ψηλά κάθε μέρα, βρες, λοιπόν, τα βιβλία που μιλούν στο πνεύμα σου, στην καρδιά σου, στο μυαλό σου. Τα βιβλία είναι γιατρικά. Θεραπεύουν. Καθησυχάζουν. Εμπνέουν. Διδάσκουν. Ας ευγνωμονούμε τους παραμυθάδες, τους αναγνώστες και τους ακροατές. Ας ευγνωμονούμε τα βιβλία. Είναι φάρμακα για έναν καλύτερο, φωτεινότερο κόσμο. Ευχαριστώ πολύ.»
Η Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 2 Απριλίου, την ημέρα που γεννήθηκε ο μεγάλος Δανός παραμυθάς Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Την καθιέρωσε η Διεθνής Οργάνωση Βιβλίων για τη Νεότητα (International Board on Books for Young People – ΙΒΒΥ) το 1966. Από τότε, κάθε χρόνο, ένα διαφορετικό εθνικό τμήμα της οργάνωσης αυτής ετοιμάζει ένα μήνυμα και μια αφίσα που διανέμονται σε όλο τον κόσμο, με σκοπό να τονίσουν την αξία των βιβλίων και της ανάγνωσης και να ενθαρρύνουν τη διεθνή συνεργασία για την ανάπτυξη και τη διάδοση της λογοτεχνίας για παιδιά και νέους.
Τα ελληνικά βραβεία
Οι βραχείς κατάλογοι των βραβείων του Ελληνικού Τμήματος της ΙΒΒΥ – Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου για τη συγγραφή, εικονογράφηση και μετάφραση λογοτεχνικών βιβλίων για παιδιά και νέους (έργα έκδοσης 2021) έχουν ως εξής:
Βραβείο «Πηνελόπη Μαξίμου» σε συγγραφέα βιβλίου αφήγησης βραχείας φόρμας για παιδιά:
- Έλενα Αρτζανίδου, Ο Στύλιος και οι στύλοι του, Εκδόσεις Ψυχογιός
- Αλεξάνδρα Μητσιάλη, Η εξωγήινη μαμά μου!, Εκδόσεις Πατάκη
- Βασίλης Παπαθεοδώρου, Λοιπόν, ξέρεις κάτι; Φτάνει!, Εκδόσεις Καστανιώτη
- Θοδωρής Παπαϊωάννου, Μια στάλα μέλι, Εκδόσεις Ίκαρος
- Αργυρώ Πιπίνη, Ζάζα, Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο
Βραβείο σε εικονογράφο και σε συγγραφέα εικονοβιβλίου (Picture book ή Album) για την εικονογράφηση και για το κείμενο:
- Σάντρα Ελευθερίου (εικονογράφηση), Σοφία Δάρτζαλη (συγγραφή), Έχεις λίγο χρόνο; Εκδόσεις Μεταίχμιο
- Πέρσα Ζαχαριά (εικονογράφηση), Μυρτώ Καλοφωλιά (συγγραφή), Μοναχική υπόθεση, Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο
- Κέλλυ Ματαθία-Κόβο (εικονογράφηση), Άννα Κουππάνου (συγγραφή), Ο Φοίβος και η φάλαινα, Εκδόσεις Πατάκη
- Βασίλης Σελιμάς (εικονογράφηση), Μαρία Αγγελίδου (συγγραφή), Τα αμέτρητα, Εκδόσεις Ίκαρος
- Ντανιέλα Σταματιάδη (εικονογράφηση και συγγραφή), Θέλω! Εκδόσεις Ίκαρος
Βραβείο «Φανή Αποστολίδου» σε συγγραφέα εκτενούς αφηγήματος για παιδιά μεγάλων τάξεων Δημοτικού και Γυμνασίου:
- Θεοδώρα Κατσιφή, Γκούρι σημαίνει πέτρα, Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο
- Λίλη Λαμπρέλλη, Έντεκα μέρες του Απρίλη 1826, Εκδόσεις Πατάκη
- Φίλιππος Μανδηλαράς, Η μαϊμού του βασιλιά, Εκδόσεις Πατάκη
- Δημήτρης Μελικέρτης, ΙΞ -Το Ιπτάμενο Ξενοδοχείο, Εκδόσεις Πατάκη
- Γιώργος Χατζόπουλος, Αγριόπαπιες- Όνειρο πρώτο, Η απόδραση, Εκδόσεις Πατάκη
Βραβείο σε συγγραφέα εφηβικού – νεανικού βιβλίου για εφήβους και νέους:
- Κατερίνα Δημόκα, Δύο στόματα, Εκδόσεις Μεταίχμιο
- Αλεξία Κατσικογιάννη, Ξινή πορτοκαλάδα, Εκδόσεις Καστανιώτη
- Μαρούλα Κλιάφα, Τη νύχτα που το σκυλί μας μεταμορφώθηκε σε λύκο, Εκδόσεις Πατάκη
- Μάνος Κοντολέων, Η Μάσκα του Καπιτάνο, Εκδόσεις Πατάκη
- Γιώργος Κ. Παναγιωτάκης, Τίγκρε-με τα χέρια γυμνά, Εκδόσεις Πατάκη
Βραβείο «Βίτω Αγγελοπούλου» σε συγγραφέα βιβλίου με πληροφοριακά κείμενα (γνώσεων) για παιδιά:
- Μαρία Αγγελίδου, Ειρήνη Βοκοτοπούλου, 1821: Ερωτήσεις μόνο!, Εκδόσεις Ίκαρος
- Βάσια Εξάρχου, Ο κύκλος των Κυκλάδων, Εκδόσεις Κέδρος
- Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης (συγγραφή), Παναγιώτης Πανταζής (εικονογράφηση), Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, Εκδόσεις Παπαδόπουλος
- Ελένη Σβορώνου, Για να ζούμε ελεύθεροι – Γνωρίζοντας τον Αγώνα των Ελλήνων για την ελευθερία, Εκδόσεις Μεταίχμιο
- Διονύσης Π. Σιμόπουλος, Πες μας παππού… Πώς γεννιούνται τ’ άστρα –Ταξίδι στη ζωή των άστρων, Εκδόσεις Μεταίχμιο
Βραβείο σε ξένο συγγραφέα, Έλληνα εκδότη και μεταφραστή βιβλίου μεταφρασμένου στα ελληνικά για παιδιά ή νέους:
α) για παιδιά έως 12 ετών:
- Sophie Blackall (συγγραφή), Λύντη Γαλάτη (μετάφραση), Αν ερχόσουν στη γη, Εκδόσεις Διόπτρα
- Juliette Einhorn (συγγραφή), Helene Druvert (εικονογράφηση), Καρίνα Λάμψα (μετάφραση), Ουρανός, Εκδόσεις Καπόν
- Tom Percival (συγγραφή), Φίλιππος Μανδηλαράς (μετάφραση), Η αόρατη, Εκδόσεις Ίκαρος
- Larissa Theule (συγγραφή), Αργυρώ Πιπίνη (μετάφραση), Ο Κάφκα και η κούκλα, Εκδόσεις Διόπτρα
- Αλεξάντρα Μιζελίνσκα, Ντάνιελ Μιζελίνσκι και Νατάλια Μπαρανόφσκα (συγγραφή), Ναταλία Σκανδάλη, Αναστασία Χατζηγιαννίδη (μετάφραση), Δώσε μου μια μπουκιά-Πεντανόστιμες ιστορίες φαγητού, Εκδόσεις Πατάκη
β) για εφήβους και νέους/νέες
- Γιάκομπ Βέγκελιους (συγγραφή), Μαρία Αγγελίδου, Άγγελος Αγγελίδης (μετάφραση), Ο γορίλλας του δολοφόνου, Εκδόσεις Πατάκη
- Ρόμπι Γουέισμαν με τη Σούζαν ΜακΚλίλλαντ (συγγραφή), Γιώργος Κ. Παναγιωτάκης, Καρολίνα Μιζάν (μετάφραση), Το αγόρι από το Μπούχενβαλντ, Εκδόσεις Πατάκη
- Βερένα Κέσλερ (συγγραφή), Δέσποινα Κλεομβρότου (μετάφραση), Τα φαντάσματα του Ντέμιν, Εκδόσεις Καστανιώτη
- Τσάο Γουέν Σουέν (συγγραφή), Δημήτρης Σωτάκης (μετάφραση), Μπρούντζος και Ηλιοτρόπιο, Εκδόσεις Πατάκη
- R. J. Palacio (συγγραφή και εικονογράφηση σε συνεργασία με τον Kevin Czap), Μαρίζα Ντεκάστρο (μετάφραση), Λευκό πουλί, Εκδόσεις Παπαδόπουλος
Βραβείο σε συγγραφέα για τη διασκευή λογοτεχνικού έργου της ελληνικής ή παγκόσμιας λογοτεχνίας για παιδιά και νέους:
- Αγγελική Δαρλάση (διασκευή), Όσκαρ Ουαϊλντ (συγγραφή), Το φάντασμα του Κάντερβιλ, Εκδόσεις Μεταίχμιο
- Κατερίνα Δασκαλάκη (διασκευή), Μαρία Μομφεράτου (συγγραφή), Το καλογεράκι του Μυστρά, Εκδόσεις Καπόν, Λύκειον των Ελληνίδων
- Μαρία Δασκαλάκη (διασκευή), Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ, Εκδόσεις Μίνωας
- Μιχάλης Μακρόπουλος (διασκευή), George Orwell (συγγραφή), Η φάρμα των ζώων, Εκδόσεις Διόπτρα
- Ροδούλα Παπά, Μύθοι του Αισώπου, Εκδόσεις Νεφέλη
Βραβείο σε εικονογράφο για την εικονογράφηση βιβλίου με εικόνες για παιδιά και νέους*:
- Κώστας Θεοχάρης, Η κουνελόσκαλα, Μαρία Γιαγιάννου (συγγραφή), Εκδόσεις Καλέντης
- Χρήστος Κούρτογλου, Για να ζούμε ελεύθεροι-Γνωρίζοντας τον Αγώνα των Ελλήνων για την ελευθερία, Ελένη Σβορώνου (συγγραφή), Εκδόσεις Μεταίχμιο
- Βασίλης Κουτσογιάννης, Τα πουλιά, Αναστασία Σταματοπούλου (συγγραφή), Εκδόσεις Καστανιώτη
- Πέτρος Μπουλούμπασης, Ζάζα, Αργυρώ Πιπίνη (συγγραφή), Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο
- Ντανιέλα Σταματιάδη, Μπιζζζζ, Άγγελος Αγγέλου, Έμη Σίνη (συγγραφή), Εκδόσεις Ίκαρος
*Η επιτροπή για την κατηγορία αυτή επέλεξε τα παραπάνω έργα από όλα τα βιβλία που είχαν υποβληθεί στις διάφορες κατηγορίες εκτός των όσων είχαν υποβληθεί στην A2 κατηγορία (picture book).
Υπενθυμίζεται ότι για την κατηγορία Βραβείο «Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου» σε πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα βιβλίου για παιδιά ή νέους δεν ανακοινώνεται βραχύς κατάλογος.
Την επιτροπή αποτελούν οι:
Μαρία Παπαγιάννη, Συγγραφέας (Πρόεδρος)
Ίρις Σαμαρτζή, Εικονογράφος
Βαγγέλης Ηλιόπουλος, Συγγραφέας, Εκπαιδευτικός
Χρύσα Κουράκη, PhD, Διδάσκουσα στο Μεταπτυχιακό Π.Τ.Δ.Ε. Πανεπιστημίου Αιγαίου, Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Διεύθυνσης Π/θμιας Εκπαίδευσης Ανατ. Αττικής
Μαρία Κουρκουμέλη, Εκπαιδευτικός, ΜEd, Αντιπρόεδρος Δ.Σ.
Ραλλού Σάρρου, Εκπαιδευτικός, μεταπτυχιακή φοιτήτρια ΠΜΣ «Ψυχοπαιδαγωγική της Ανάγνωσης, Φιλαναγνωσία και Εκπαιδευτικό Υλικό»
Ελίτα Φώκιαλη, Εκπαιδευτικός, PhD στη διαμεσική αφήγηση TEAΠΗ ΕΚΠΑ