Οι αληθινοί ψαλιδοχέρηδες του σινεμά πρωταγωνιστούν στο μεγάλο αφιέρωμα του 62oυ Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (4-14 Νοεμβρίου 2021) «Κόψε κάτι: Το μοντάζ και τα μυστικά του». Εννέα κορυφαίοι μοντέρ από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο θα βρεθούν στη Θεσσαλονίκη, προσκεκλημένοι του Φεστιβάλ, και θα μοιραστούν με το κοινό την πολύτιμη εμπειρία τους. Masterclasses, workshops, carte blanche στους προσκεκλημένους, αλλά και μια ειδική δίγλωσση έκδοση, συνθέτουν ένα μοναδικό αφιέρωμα σε ένα από τα πιο κομβικά στάδια της κινηματογραφικής διαδικασίας.
Ο πολυβραβευμένος Γιώργος Μαυροψαρίδης, σταθερός συνεργάτης του Γιώργου Λάνθιμου και υποψήφιος για Όσκαρ για το μοντάζ της ταινίας Η Ευνοούμενη (The Favourite) αναλύει τον τρόπο με τον οποίο το μοντάζ κωδικοποιεί την αφήγηση και επικοινωνεί στον θεατή τα μηνύματά της. Ο Γιάννης Χαλκιαδάκης, με τιμητικές διακρίσεις στα σπουδαιότερα κινηματογραφικά φεστιβάλ του κόσμου, μοιράζεται τα μυστικά της τέχνης του. Ο Λάμπης Χαραλαμπίδης, με μια εντυπωσιακή σταδιοδρομία στο ελληνικό σινεμά, από τις ταινίες του Θόδωρου Αγγελόπουλου μέχρι την Ευτυχία του Άγγελου Φραντζή, συνδέει τους χαρακτήρες μιας ταινίας με τη διαδικασία του μοντάζ. Παράλληλα, ο Πάνος Βουτσαράς, με πλούσια εγχώρια και διεθνή εμπειρία, ρίχνει φως στο πώς επιτυγχάνεται η παράλληλη δράση μέσω του μοντάζ. Επίσης, στο αφιέρωμα συνεργάζονται, στην ειδική έκδοση, ο τρεις φορές βραβευμένος με Όσκαρ για μοντάζ και για ηχητικό μιξάζ Γουόλτερ Μερτς, συνεργάτης του Κόπολα και από τους σπουδαιότερους μοντέρ της εποχής μας, καθώς και ο υποψήφιος για Όσκαρ μοντάζ (για την ταινία Ο πατέρας) Γιώργος Λαμπρινός, ο οποίος συνομιλεί με τη σκηνοθέτιδα Ελίνα Ψύκου.
Ραούλ Μόρα
Ο Ραούλ Μόρα, μοντέρ της σαρωτικής επιτυχίας του Netflix La casa de papel, μοιράζεται τις τεχνικές του συνεργατικού μοντάζ σε blockbuster τηλεοπτικές παραγωγές. Το δίδυμο των Άνε Εστερούντ και Γιάνους Μπιλέσκοφ-Γιάνσεν από τη Δανία, που έχουν συνδέσει τα ονόματά τους με σπουδαίες στιγμές του σκανδιναβικού σινεμά, περιγράφουν την προσέγγιση που ακολούθησαν στην ταινία Άσπρο πάτο (Another Round) του Τόμας Βίντερμπεργκ, που απέσπασε το Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας τον περασμένο Φεβρουάριο. Η πολυσχιδής Αμερικανίδα Κλερ Άθερτον μιλάει για τη διαδρομή της στον κινηματογράφο και στα εικαστικά, αλλά και για την τριαντακονταετή συνεργασία της με την αξέχαστη βελγίδα πρωτοπόρο του σινεμά, Σαντάλ Άκερμαν. Ο Σερβο-Αμερικανός Ρόλαντ Βάις, που έχει συνεργαστεί με σκηνοθέτες όπως ο Μάρτιν Σκορσέζε, ο Ανγκ Λι και ο Μάικλ Μουρ, έρχεται με το foley team του στο Φεστιβάλ και δείχνει live στο κοινό πώς ενσωματώνεται ο ήχος στην κινηματογραφική εικόνα. Μην χάσετε τα masterclasses και workshops που θα φιλοξενήσει το 62o Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, από τις 9 έως τις 13 Νοεμβρίου, στην αίθουσα Παύλος Ζάννας του Ολύμπιον.
Κλερ Άθερτον
Παράλληλα, το Φεστιβάλ παραχωρεί στους προσκεκλημένους του carte blanche για να επιλέξουν από μία ταινία που θεωρούν εμβληματική όσον αφορά την τέχνη του μοντάζ ή που έχει λειτουργήσει επιδραστικά στην καριέρα τους. Οι καλεσμένοι μοντέρ του Φεστιβάλ θα παρουσιάσουν στο κοινό τις ταινίες της carte blanche, στις οποίες περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, αριστουργήματα του παγκόσμιου σινεμά από τους Αντρέι Ταρκόφσκι, Αλέν Ρενέ, Στάνλεϊ Κιούμπρικ και Σαμ Πέκινπα, σε προβολές που θα πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο της φετινής διοργάνωσης.
Επιπλέον, το Φεστιβάλ παρουσιάζει μια ειδική δίγλωσση έκδοση, η οποία σκιαγραφεί την ιστορική πορεία και εξερευνά τα μυστικά της τέχνης του μοντάζ. Οι προσκεκλημένοι μοντέρ μιλούν για τις ταινίες που επέλεξαν, ενώ η σκηνοθέτις, κριτικός, μοντέζ και επιμελήτρια προγραμμάτων στο Forum des Images, Αναστασία Μελία Ελευθερίου, πραγματοποιεί μια ιστορική, θεωρητική και αισθητική αναδρομή στην εξέλιξη του μοντάζ, με τίτλο «Cutting into history».
Παράλληλα, έξι άνθρωποι της θεωρίας και της κινηματογραφικής πράξης ανατέμνουν ισάριθμες σκηνές/ταινίες που άλλαξαν τη «γλώσσα» του μοντάζ, φτιάχνοντας ένα δικό τους timeline για την (οικουμενική) εξέλιξη της φιλοσοφίας και της πρακτικής του μοντάζ. Η Στέλλα Θεοδωράκη μιλά για το La Jetée του Κρις Μαρκέρ, ενώ ο Σύλλας Τζουμέρκας συγκρίνει τις τελευταίες σκηνές των ταινιών Ο Φόβος (Κώστας Μανουσάκης, 1966) και Το τελευταίο ψέμμα (Μιχάλης Κακογιάννης, 1958), που έχουν μονταριστεί αμφότερες από τον Γιώργο Τσαούλη. Ο Xρήστος Μήτσης ρίχνει φως στην ερωτική σκηνή στο Don’t Look Now του Νίκολας Ρεγκ, σκιαγραφώντας το πολιτισμικό τοπίο της εποχής, ενώ ο Γιάννης Σμοΐλης αναλύει την εναρκτήρια σκηνή από το The Conversation του Φράνσις Φορντ Κόπολα. Η Ελισάβετ Χρονοπούλου προσεγγίζει το μοντάζ ως τομή και ρήξη, επιλέγοντας το Paris, Texas του Βιμ Βέντερς, ενώ ο Θοδωρής Δημητρόπουλος επικεντρώνεται στο Spider-Man: Into the Spider-Verse και στο μοντάζ στην εποχή του CGI. Τέλος, η φεστιβαλική έκδοση για το μοντάζ εξερευνά τον δίαυλο επικοινωνίας ανάμεσα στο μοντάζ και στις άλλες τέχνες, όπως τα κόμικς (κείμενο του εικονογράφου Θανάση Πέτρου) και τους εκθεσιακούς χώρους – εγκαταστάσεις με πολλαπλές οθόνες (κείμενο του Γιώργου Δρίβα που εστιάζει στη δική του πρακτική). H ειδική έκδοση για το μοντάζ θα είναι διαθέσιμη τόσο στο e-shop του Φεστιβάλ όσο και στα βιβλιοπωλεία, σε συνεργασία με τις εκδόσεις «Νεφέλη».
Στο πλούσιο και πολυεπίπεδο αφιέρωμα του Φεστιβάλ στο μοντάζ εντάσσεται και η δράση Meet the Future, η οποία διεξάγεται για τρίτη συνεχή χρονιά και είναι εξ ολοκλήρου αφιερωμένη στο μοντάζ. Η νεότερη γενιά των επαγγελματιών του μοντάζ από την Ελλάδα, που αφήνει τώρα το στίγμα της στο εγχώριο και διεθνές στερέωμα, θα λάβει χρήσιμα εφόδια και ανεκτίμητες συμβουλές από τα κορυφαία ονόματα του χώρου. Οι συμμετέχοντες στο φετινό Meet the Future, πέρα από τις ανοιχτές στο κοινό εκδηλώσεις του αφιερώματος, θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν δύο στοχευμένες κεκλεισμένων των θυρών συζητήσεις με τους Γιώργο Μαυροψαρίδη και Γιάννη Χαλκιαδάκη, ενώ θα παρουσιάσουν showreel με τη δουλειά τους στους έλληνες και ξένους προσκεκλημένους του Φεστιβάλ. Οι μοντέρ και οι μοντέζ που θα συμμετάσχουν στη δράση Meet the Future είναι οι:
Θοδωρής Αρμάος (Digger, Φεστιβάλ Βερολίνου)
Νίκος Βαβούρης (Η αιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά, Φεστιβάλ Βερολίνου)
Χρήστος Γιαννακόπουλος (Motorway 65, βραβείο μοντάζ Δράμα 2021)
Στάμος Δημητρόπουλος (Η απόσταση ανάμεσα στον ουρανό κι εμάς, Φεστιβάλ Καννών)
Γιώργος Ζαφείρης (Μήλα, Φεστιβάλ Βενετίας)
Μυρτώ Καρρά (Bella, Visions du Réel, Φεστιβάλ Δράμας κ.ά.)
Λίβια Νερουτσοπούλου (Καρτ ποστάλ από το τέλος του κόσμου, βραβείο μοντάζ Δράμα 2019)