Με την παραγωγή- ύμνο για την Επανάσταση του 1821 και τους ήρωές της, «Ανδρέας Κάλβος- Αγέλαστο Τέκνο Πολυτέκνου Θεάς», το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος συμμετέχει στα φετινά Δημήτρια του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Το επετειακό αφιέρωμα σε σκηνοθεσία Κώστα Χαλκιά βασίζεται σε κείμενα του Κ. Πορφύρη για τον Ανδρέα Κάλβο και θα παρουσιαστεί το Σάββατο 16 και την Κυριακή 17 Οκτωβρίου στο Βασιλικό Θέατρο.
Πρόκειται για μια παρουσίαση των Ωδών που έγραψε για την Ελευθερία.
Σημείωμα Καλλιτεχνικού Διευθυντή Νίκου Κολοβού
«Συγκλονισμένος απ’ τον αγώνα των Ελλήνων, χιλιόμετρα μακριά απ’ τα πάτρια, αλλά ευνοϊκά και αποστασιοποιημένος απ’ τις διχόνοιες που ταλάνιζαν τις τάξεις των επαναστατημένων ο Κάλβος (που οι μέρες και τα έργα του άργησαν να μας αποκαλυφθούν και μέρος τους αποτελεί ακόμη και σήμερα μυστήριο και πρόκληση για τους φιλερευνητές του), ονειρεύεται, γράφει και υμνεί την ιδεατή Ελλάδα: της αρετής, της τόλμης, της ομόνοιας, της ανδρείας και των ανδραγαθημάτων.
Μάχεται με την πένα του για το ιδανικό της ελευθερίας, που είναι και για τον ίδιο το ύψιστο αγαθό, για το οποίο αξίζει κάθε θυσία όπως συχνά αναφέρει, πότε υμνώντας τους ήρωες, πότε θρηνώντας για τα αθώα θύματα, πάντα καταφερόμενος ενάντια στους τυράννους αλλά προπαντός παροτρύνοντας για τη συνέχιση του Αγώνα. Το ΚΘΒΕ τιμώντας τον ποιητή της Επανάστασης του 1821 ανοίγει αυλαία …Εις δόξαν, Εις Σούλι, Εις τον Ιερόν Λόχον, Εις Ψαρά και όχι μόνο, για να ενώσει τη φωνή του μαζί του και να επαναλαμβάνει ποιητικά και κυριολεκτικά πως: «… θέλει Αρετήν και Τόλμην η Ελευθερία»».
Σκηνοθετικό σημείωμα Κώστα Χαλκιά
«Ερευνώντας στοιχεία εικαστικής και μουσικής επιμέλειας και συνθέτοντάς τα, με τη συνολική σκηνική σύνθεση του όντος ηθοποιού – υποκριτή, Σώμα-Κίνηση, Συνθήκη-Κατάσταση, Λόγος, οδηγηθήκαμε όλοι οι συντελεστές σ ένα τελετουργικό σκηνικό κώδικα, καταθέτοντας στο «…Βωμό της Πατρίδας…» την διαχρονική Καλβική Ιεροτελεστία της Επανάστασης. Ο τίτλος του σκηνικού μας δρώμενου- χορικού, κατά τα πρότυπα του Αρχαίου Δράματος, « Ανδρέας Κάλβος – Αγέλαστο Τέκνο Πολυτέκνου Θεάς», συνθέτει κωδικά, την τραγικότητα της μυθιστορηματικής βιογραφίας του και την ιδεολογική αφετηρία του, που αντλείται από τον επαναστατικό απόηχο του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού που κι αυτός, μετά από αιώνες σκοταδιού, γεννήθηκε ιδεολογικά με βάση τη διαλεκτική του Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού.
Ελπίζουμε στο τελικό σκηνικό αποτέλεσμα της δουλειάς μας, να καταφανεί η διαφωνία μας με όποια νεοκαντιανή σκόπιμη αντιεπιστημονική ιδεοληψία – άποψη για τον Έλληνα Επαναστάτη Καρμπονάρο Ποιητή Ανδρέα Κάλβο. Ο Πινδαρικός Ποιητικός Νεορομαντισμός του δεν διακατέχεται σε καμιά περίπτωση από μια μονοδιάστατη ηθοπλαστική φιλοσοφία. Οι Ωδές του είναι το ποιητικό αντίστοιχο της Ελληνικής Νομαρχίας και ένα από τα σημαντικότερα κείμενα του νεοελληνικού Διαφωτισμού.
Ο ΚΥΡΙΟΣ λόγος, βέβαια, για τον οποίο ο Κάλβος μας ενδιαφέρει σήμερα, είναι η πολιτική του διάσταση και η ποιητική του εμβέλεια, η ζωντάνια των στίχων του, που εμποτίζει τις πολιτικές του τοποθετήσεις με μια διαχρονική επικαιρότητα. Κι επιπλέον όπως λέει ο Κ. Θ. Δημαράς η γλώσσα του Α.Κ. είναι μια σφύζουσα δημοτική ενδεδυμένη με αρχαίους κανόνες. Ένα υποτιθέμενο «εμπόδιο» ανάγνωσης και θεώρησης της ποίησής του, αλλά συμφωνώντας και με την γνώμη πολλών μελετητών, είναι και η πύλη προς τη Νεοελληνική Γλώσσα. Με δέος και τιμή ελπίζουμε να υπερασπίσαμε με την απαιτούμενη σκηνική συνέπεια αυτήν την πρώτη συμμετοχή του ΚΘΒΕ στον εορτασμό των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση 1821-2021, μην ξεχνώντας τη ρήση του Δασκάλου Κάρολου Κουν: “Η αφετηρία και η βάση του θεάτρου, όπως και κάθε μορφής τέχνης, είναι η ποίηση και η μαγεία»».
Βιογραφικό Ανδρέα Κάλβου
Σύγχρονος του Σολωμού, γεννιέται το 1792 στη Ζάκυνθο. Το 1802 μετακινείται με τον πατέρα και τον αδερφό του στο Λιβόρνο της Ιταλίας, όπου και γράφει το πρώτο του αντιπολεμικό έργο, τον Ύμνο στον Ναπολέοντα, ενώ εργάζεται στην Πίζα ως γραμματέας. Το 1812 η γνωριμία με τον Ugo Foscolo, μέγα Ιταλό λόγιο ποιητή της εποχής είναι καθοριστική, αφού τον μυεί στον νεοκλασικισμό, τα αρχαϊκά πρότυπα και τον πολιτικό φιλελευθερισμό, και γράφει τις τραγωδίες Θηραμένης, Δαναϊδες και Ιππίας ολοκληρώνοντας και τέσσερις δραματικούς μονολόγους. 1816 ολοκληρώνει την Ωδή εις Ιονίους και ως το 1817 ζει στην Αγγλία με τον Foscolo που όμως χωρίζουν οι δρόμοι τους όταν ο Κάλβος λόγω του οξύθυμου χαρακτήρα του διαλύει τη φιλία τους.
Βιοπορίζεται παραδίδοντας ιδιαίτερα μαθήματα ελληνικών και ιταλικών. Μεταφράζει το Book of common prayer της Αγγλικανικής Εκκλησίας, δίνει εντυπωσιακές διαλέξεις για την ορθή προφορά των αρχαίων, συντάσσει κι εκδίδει Νεοελληνική Γραμματική, μια Μέθοδο Εκμάθησης Ιταλικών και συντάσσει αγγλοελληνικό λεξικό. Το 1819 προσχωρεί στο Αγγλικανικό Δόγμα, παντρεύεται την Τερέζα Τόμας ενώ συνάπτει σχέση με τη μαθήτριά του Σούζαν Ριντού. Η πρώτη ελληνόφωνη Ωδή του «Ελπίς Πατρίδος» τυπώνεται την ίδια χρονιά. Αφήνει το Λονδίνο και μετακινείται πρώτα στο Παρίσι και ακολούθως στη Φλωρεντία για να εμπλακεί στο Κίνημα των Καρμπονάρων. 23 Απριλίου του 1821 συλλαμβάνεται και απελαύνεται. Απ’ τη Γενεύη πια, επιχειρεί την έκδοση χειρόγραφου της Ιλιάδας και συγκλονισμένος απ’ το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης, το 1824 εκδίδει το πρώτο μέρος της Λύρας, μιας συλλογής δέκα Ωδών, που μεταφράζονται και στα Γαλλικά.
Αρχές του 1825 μετακινείται στο Παρίσι, για να δημοσιεύσει δέκα ακόμη Ωδές με τίτλο «Τα Λυρικά». Ακολουθεί το Ναύπλιο και μετά η Κέρκυρα όπου διδάσκει στην Ιόνιο Ακαδημία, ασχολείται με ιδιαίτερα μαθήματα, και το 1841 αναλαμβάνει τη διεύθυνση του Κερκυραϊκού Γυμνασίου και συνεργάζεται με τοπικές εφημερίδες. 1852 αναχωρεί για την Αγγλία όπου νυμφεύεται την Charlotte Wadams, στο Παρθεναγωγείο της οποίας διδάσκει ως το τέλος της ζωής του (3 Νοεμβρίου 1869).
Συντελεστές
Σύνθεση κειμένων: Ακταίων Χαλκιάς
Σκηνοθεσία, Μουσική– Εικαστική επιμέλεια: Κώστας Χαλκιάς
Κινησιολογική επιμέλεια: Εύα Σωφρονίδου
Φωτισμοί: Στέλιος Τζολόπουλος
Μουσική διδασκαλία / Ενορχήστρωση: Παναγιώτης Μπάρλας
Βοηθός σκηνοθέτη: Γιάννης Γκρέζιος
Οργάνωση παραγωγής: Μαρλέν Βερσιούρεν (Marleen Verschuuren)
Διανομή-με αλφαβητική σειρά
Νεφέλη Ανθοπούλου, Ελένη Γιαννούση, Γιάννης Γκρέζιος, Ηλέκτρα Γωνιάδου, Νατάσσα Δαλιάκα, Χριστίνα Ζαχάρωφ, Γιώργος Κολοβός, Αναστασία- Ραφαέλα Κονίδη, Νίκος Μήλιας, Δημήτρης Μορφακίδης, Μαριάννα Πουρέγκα, Κατερίνα Σισίννι, Θάνος Φερετζέλης, Κώστας Χαλκιάς, Κωνσταντίνος Χατζησάββας