Πριν από 117 χρόνια, στις 10 Μαΐου 1905, γεννήθηκε σε μια φτωχή οικογένεια Φραγκοσυριανών μουσικών, στην Άνω Σύρα, ο Μάρκος Βαμβακάρης, ο ‘’πατριάρχης’’ του ρεμπέτικου και βιρτουόζος οργανοπαίκτης του μπουζουκιού.
Από την παιδική του ηλικία, ο Βαμβακάρης γαλουχήθηκε στον πλούτο της κληρονομιάς των τραγουδιών του Αιγαίου – από τα παράλια της Μικράς Ασίας, τα νησιά των Κυκλάδων, την Κρήτη. Δέχτηκε το βάπτισμα μιας κληρονομιάς πολυπολιτισμικής που είχε τη σφραγίδα του λαϊκού τραγουδιού της Άνω Σύρου και του αστικού λαϊκού της Ερμούπολης.
Με το μικρόβιο της αλήτικης ζωής μέσα του, περνώντας από τη μία δουλειά στην άλλη – από βοηθός λατερνατζή μέχρι εφημεριδοπώλης – βρέθηκε εργάτης στον Πειραιά, την εποχή της γέννησης των πρώτων αστικών κέντρων. Τότε, στην αυγή του 20ου αιώνα, καθώς οι Μικρασιάτες πρόσφυγες αναζητούσαν τη θέση τους στην Ελλάδα και οι εσωτερικές μετακινήσεις από την επαρχία στο κλεινόν άστυ ήταν συνεχείς, άρχισε να διαμορφώνεται η κουλτούρα του ρεμπέτικου, του οποίου ο Μάρκος Βαμβακάρης έμελλε να γίνει ο σημαντικότερος εκπρόσωπος ως τραγουδιστής, συνθέτης, στιχουργός και οργανοπαίκτης.
Στον Πειραιά, ο Μάρκος γνώρισε όχι μόνο το μπουζούκι αλλά και την πρώτη του σύζυγο, με την οποία έζησε έναν παθιασμένο και καταστροφικό έρωτα που κατέστη αναπόσπαστο κομμάτι των τραγουδιών του.
Η τραχιά φωνή του, η αφήγηση των προσωπικών του βιωμάτων στο τραγούδι μέσα από τη δική του ακατέργαστη και εντυπωσιακή τεχνική του, τον κατέστησαν “πατέρα» του νεογέννητου ρεμπέτικου καθώς το είδος απέκτησε φήμη μέσα από τα δισκογραφημένα τραγούδια του. Οι ηχογραφήσεις του Βαμβακάρη σηματοδότησαν την απαρχή του μουσικού είδους που εξέφρασε το αστικό περιθώριο: Tα τραγούδια του μιλούσαν για την αγάπη, το θάνατο, τη φυλακή, τις θυσίες της εργατικής τάξης, τη φτώχεια, ακόμη και και τους εθισμούς του στις ουσίες.
Η μουσική του σήμερα ρίχνει φως όχι μόνο στους ‘’κάβους’’ που πέρασε η σύγχρονη Ελλάδα –προσφυγιά, ναζιστική κατοχή, εμφύλιο πόλεμο – αλλά και στα μεγάλα πάθη και τους έρωτες του, στο άγνωστο περιθώριο που ο ίδιος αγάπησε. Σε αυτό ο Μάρκος Βαμβακάρης έζησε μια ειλικρινή και σκληρή ζωή, όπως σκληρά και ειλικρινή είναι και τα τραγούδια του. Έζησε μια απελευθερωμένη ζωή ως πραγματικός καλλιτέχνης. Στο έργο του θεμελιώθηκε ένα μέρος της σύγχρονης ελληνικής μουσικής.