Η Βουλή των Ελλήνων και ο Οργανισμός Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ συνεργάζονται για την υλοποίηση του Πολιτιστικού Προγράμματος Σύγχρονης Τέχνης 2021, το οποίο θα πραγματοποιηθεί στο πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο – Βιβλιοθήκη και Τυπογραφείο της Βουλής, επί της οδού Λένορμαν 218, κατά το διάστημα Ιουνίου-Δεκεμβρίου 2021.
Η συνεργασία των δύο φορέων πραγματοποιείται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του επετειακού έτους 2021 και ταυτόχρονα στην περίοδο της πανδημίας που συνταράσσει τις διεθνείς κοινωνίες και δοκιμάζει τη λειτουργία των κρατών και των θεσμών. Υπό το πρίσμα αυτό, οι δύο φορείς συμπράττουν με σκοπό να αναδείξουν, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, τη δυναμική των δημοκρατικών θεσμών στις προκλήσεις της σημερινής κοινωνικής πραγματικότητας μέσα από τη διάσταση της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Ο ιστορικός χώρος του Καπνεργοστασίου, ως σύμβολο της εκβιομηχάνισης και προόδου της χώρας, αναδεικνύεται σε σύγχρονο πολιτιστικό πυρήνα και αποτελεί την ιδανική «σκηνή» για την ανάπτυξη των νέων καλλιτεχνικών ιδεών με σημεία αναφοράς τα ιστορικά ορόσημα, τις κοινωνικές αλλαγές, την αντίληψη περί ελευθερίας, τα νέα δεδομένα για την ανθρωπότητα, σε έναν κόσμο ευμετάβλητο εξαιτίας των σύγχρονων προκλήσεων και παγκόσμιων απειλών. Στο πλαίσιο της συνεργασίας των δύο φορέων, ο χώρος του Καπνεργοστασίου αναμορφώνεται με χρηματοδότηση του ΝΕΟΝ και δημιουργείται ένας νέος, πολλά υποσχόμενος και εμβληματικός χώρος πολιτισμού, μεγάλης αισθητικής και λειτουργικής αξίας.
Το Καπνεργοστάσιο της οδού Λένορμαν, το δεύτερο δημόσιο καπνεργοστάσιο της Αθήνας, κατασκευάστηκε από το Ελληνικό Δημόσιο. Άρχισε να κτίζεται το 1928 και λειτούργησε το 1930. Το συνολικό εμβαδό του κτηρίου είναι περίπου 19.000 τ.μ. Στο χώρο του Καπνεργοστασίου Αθηνών στεγάστηκαν αρκετές καπνοβιομηχανίες, βιομηχανίες κοπής και συσκευασίας καπνού, βιομηχανίες παραγωγής τσιγάρων και πούρων, ενώ λειτουργούσαν αποθήκες, τελωνείο, εστιατόρια για τους εργαζομένους, καθώς και οικία για τον φύλακα του κτηρίου. Κατά καιρούς, τμήματα του κτηρίου χρησιμοποιήθηκαν για άλλες χρήσεις όπως φυλακές, καταφύγιο προσφύγων, και στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα για στέγαση υπηρεσιών όπως το Ελεγκτικό Συνέδριο, η Προεδρία της Κυβέρνησης, το Υπουργείο Οικονομικών. Το 1989 το Υπουργείο Πολιτισμού χαρακτηρίζει το Δημόσιο Καπνεργοστάσιο της οδού Λένορμαν ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο μαζί με τον μηχανολογικό του εξοπλισμό. Το 2000 το κτήριο παραχωρήθηκε εξ ολοκλήρου στη Βουλή των Ελλήνων. Το 2008 ολοκληρώθηκε η αποκατάσταση των εξωτερικών όψεων και το 2016 η αποκατάσταση της μεταλλικής στέγης του αιθρίου. Σήμερα μέρος του στεγάζει τη Βιβλιοθήκη και το Τυπογραφείο της Βουλής. Μέρος του ιστορικού αυτού κτηρίου (η ισόγεια βόρεια-βορειοδυτική πτέρυγα, το αίθριο και το κτήριο του πρώην τελωνείου) αναβαθμίζεται με εργασίες υποδομής και λειτουργικής αποκατάστασης, που πραγματοποιούνται από τον ΝΕΟΝ και έχουν καθοριστεί και εγκριθεί από τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της Βουλής και τα αρμόδια τμήματά της. Ειδικότερα, εκτός από γενικές οικοδομικές εργασίες καθαριότητας, αποξήλωσης σαθρών στοιχείων, επισκευής, ανακαίνισης και βαφής, το σύνολο των παραπάνω χώρων εξοπλίζεται με σύγχρονες υποδομές. Υλοποιείται επέκταση της εγκατάστασης του δικτύου ηλεκτρικού ρεύματος, αποκατάσταση του δικτύου ύδρευσης και αποχέτευσης, ενίσχυση του δικτύου πυρανίχνευσης και πυρόσβεσης, εγκατάσταση κατάλληλου εκθεσιακού τύπου φωτισμού, ολοκληρωμένου δικτύου wifi για το κοινό και τους επισκέπτες, βελτίωση του κλιματισμού, επέκταση του συστήματος ασφαλείας και συμπληρώνεται η προσβασιμότητα σε περισσότερους χώρους για άτομα με αναπηρία.
Παράλληλα επισκευάζονται πλήρως οι τουαλέτες για τους επισκέπτες και ενεργοποιούνται βοηθητικοί χώροι υποδοχής και προσωπικού. Το σύνολο του παραπάνω εξοπλισμού θα παραμείνει ως δωρεά στο κτήριο.
Το κόστος της αναβάθμισης θα ανέλθει σε περίπου 1 εκατ. ευρώ και χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από τον ΝΕΟΝ και τον ιδρυτή του Δημήτρη Δασκαλόπουλο.
Στο πλαίσιο του Πολιτιστικού Προγράμματος Σύγχρονης Τέχνης 2021, ο αναμορφωμένος χώρος του πρώην Δημόσιου Καπνεργοστασίου – Βιβλιοθήκη και Τυπογραφείο της Βουλής θα αναδειχθεί σε όλη του την αίγλη σε έναν σύγχρονο, πολιτιστικό και κοινωνικό χώρο, ανοιχτό σε όλους, που θα αποτελέσει ένα δυναμικό κέντρο συνάντησης και ανταλλαγής ιδεών. Κατά το διάστημα Ιουνίου-Δεκεμβρίου 2021, θα φιλοξενήσει την έκθεση σύγχρονης τέχνης Πύλη | Portals, σε διοργάνωση του ΝΕΟΝ και επιμέλεια της Ελίνας Κουντούρη, Διευθύντριας ΝΕΟΝ, και της Madeleine Grynsztejn, Pritzker Director, Museum
of Contemporary Art Chicago.
Με έναυσμα το επετειακό έτος 2021, η έκθεση Πύλη | Portals θα αναπτύξει μηνύματα, ιδέες και προβληματισμούς γύρω από την εκάστοτε νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται μέσα από την επανάσταση και την ανατροπή. Συνολικά 40 καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό -μεταξύ τους και νέες αναθέσεις έργων- θα εξερευνήσουν αυτή τη διαφορετική πραγματικότητα μέσα από θέματα όπως η Κίνηση, το Κοινό Βίωμα, η Σύνδεση, το Σπίτι. Η Πύλη | Portals θα περιλαμβάνει προγράμματα σχετικά με το κτήριο του Καπνεργοστασίου και την ιστορία του, που θα αναπτυχθούν σε συνεργασία με τις υπηρεσίες της Βουλής. Επιπλέον, θα υλοποιηθεί σειρά δράσεων όπως συζητήσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα, ενώ θα λειτουργεί μια διαδικτυακή «πύλη» παράλληλα και κατά τη διάρκεια της υλικής παρουσίασης.
Το πλήρες πρόγραμμα της έκθεσης θα παρουσιαστεί στους προσεχείς μήνες από τις επιμελήτριες