Η ποιήτρια Λουίζ Γκλουκ είναι η κάτοχος του Νόμπελ Λογοτεχνίας 2020

Την 77χρονη Λουίζ Γκλουκ, μία από τις σπουδαιότερες λογοτέχνιδες της σύγχρονης αμερικανικής ποίησης, επέλεξε η Σουηδική Ακαδημία για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 2020 αναγνωρίζοντας την «αλάνθαστη ποιητική της φωνή που με λιτή ομορφιά καθιστά την ατομική ύπαρξη οικουμενική».

Δύο χρόνια μετά την Πολωνή συγγραφέα Όλγκα Τοκάρτσουκ, η Γκλουκ είναι η 16η γυναίκα που τιμάται με το Νόμπελ Λογοτεχνίας (η 117η νικήτρια του συγκεκριμένου βραβείου), το οποίο συνοδεύεται από το χρηματικό έπαθλο των 10 εκατομμυρίων κορωνών Σουηδίας (958.000 ευρώ).

Η Λουίζ Γκλουκ γεννήθηκε το 1943 στη Νέα Υόρκη και μεγάλωσε ως πρωτότοκη κόρη στους κόλπους μιας ουγγροεβραϊκής οικογένειας στο Λονγκ Άϊλαντ. Σήμερα ζει στο Κέμπριτζ της Μασαχουσέτης έχοντας εκδηλώσει αγάπη για την ποίηση από τα μαθητικά της χρόνια. Πέρα από τη συγγραφή, η ίδια ασχολείται με την πανεπιστημιακή εκπαίδευση ως καθηγήτρια Αγγλικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Γέιλ του Νιου Χέιβεν στο Κονέκτικατ. Το ντεμπούτο της στην ποίηση πραγματοποιήθηκε το 1968 με την συλλογή «Firstborn», που την τοποθέτησε σχεδόν αμέσως στους διακεκριμένους ποιητές της αμερικανικής σύγχρονης λογοτεχνίας.

Το βραβείο Νόμπελ είναι το επιστέγασμα μιας σπουδαίας ποιητικής πορείας, επισφραγισμένης, μεταξύ άλλων, με το Βραβείο Πούλιτζερ (1993) για την συλλογή «The Wild Iris» (1992, Η Άγρια Ίριδα), το Εθνικό Βραβείο Βιβλίου για την συλλογή της «Faithful and Tasteful Night» (2014, «Πιστή και ενάρετη νύχτα») και το Εθνικό Μετάλλιο του Ανθρωπισμού που έλαβε το 2016 από τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα.

Ιδιαίτερα σημαντική στο πλαίσιο της ποιητικής της δημιουργίας είναι η εμπνευσμένη από τον μύθο της Περσεφόνης, ποιητική συλλογή «Averno» (2006), γύρω από την κάθοδο της Περσεφόνης στον Κάτω Κόσμο ως αιχμάλωτης του Άδη, του θεού του Θανάτου.

Γνωστή για την μάχη της με την νευρική ανορεξία στα εφηβικά της χρόνια που της στέρησε το πτυχίο πανεπιστημίου από το Columbia, για τη μοναχικότητά της που την κρατά μακριά από τη δημοσιότητα, αλλά και για την σκοτεινιά που ελοχεύει στους στίχους της, η Λουίζ Γκλουκ έχει δημοσιεύσει ως σήμερα δώδεκα συλλογές ποίησης και τόμους δοκιμίων για την ποίηση. Η προσπάθεια για αποσαφήνιση χαρακτηρίζει το σύνολο του έργου της, ενώ η παιδική και οικογενειακή ζωή, η στενή σχέση με τους γονείς και τα αδέλφια, είναι η κεντρική θεματική της. Στα ποιήματά της, ο εαυτός αφουγκράζεται ό,τι απομένει από τα όνειρα και τις αυταπάτες του: κανείς δεν είναι σκληρότερος από την ίδια την συγγραφέα στην αντιμετώπιση των ατομικών αυταπατών. Αλλά ακόμη κι αν η Γκλουκ δεν θα αρνιόταν ποτέ τη σημασία του αυτοβιογραφικού υποβάθρου στο έργο της, δεν πρέπει να θεωρείται κατεξοχήν εξομολογητική-αυτοβιογραφική ποιήτρια. Ως ποιήτρια αναζητά το καθολικό, και σε αυτό εμπνέεται από μύθους και κλασικά μοτίβα, που υπάρχουν στα περισσότερα έργα της. Οι φωνές της Διδούς, της Περσεφόνης και της Ευρυδίκης – οι εγκαταλελειμμένοι, οι τιμωρημένοι, οι προδομένοι – είναι οι μάσκες του εαυτού σε διαδικασία μεταμόρφωσης, τόσο προσωπικές όσο και καθολικά έγκυρες.

Με συλλογές όπως οι «The Triumph of Achilles» (1985, «Ο θρίαμβος του Αχιλλέα») και «Ararat» (1990, «Αραράτ»), η Γκλουκ είδε το κοινό της στις ΗΠΑ και στο εξωτερικό να αυξάνεται.

Στην Ελλάδα το περιοδικό «Ποιητική» έχει δημοσιεύσει ποιήματά της μεταφρασμένα από την ποιήτρια Δήμητρα Κωτούλα, η οποία μαζί με τον Χάρη Βλαβιανό έχει αναλάβει τη μετάφραση της βραβευμένης συλλογής της «Πιστή και ενάρετη νύχτα» (2014), που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Στερέωμα.

Η Γκλουκ είναι η τέταρτη γυναίκα που τιμάται φέτος με βραβείο Νόμπελ. Φέτος η Ακαδημία απένειμε το Νόμπελ Χημείας στις γενετίστριες Εμανουέλ Σαρπεντιέ και Τζένιφερ Α. Ντούντα καθώς και το Νόμπελ Φυσικής στην Αμερικανίδα Άντρεα Γκεζ από κοινού με τους Ρότζερ Πένροουζ και Ράινχαρντ Γκέντσελ.

Δείτε εδώ περισσότερες πληροφορίες για την Λουίζ Γκλουκ.